Of je nu opgroeit aan zee, aan de rand van een bos, in een grote stad of in de bergen, onze hersenen herinneren zich de geur van onze omgeving en associëren die met uitgesproken gevoelens, die positief of negatief kunnen zijn. En heel ons leven lang zullen we, zodra we die geuren uit onze jeugd weer ruiken, de emoties voelen waaraan we ze onbewust verbonden hebben, zelfs al zijn de omstandigheden volkomen anders dan toen. We zijn ons niet altijd bewust van die associatie, maar we zullen er altijd gehoor geven aan dat mechanisme, en zetten geparfumeerde bakens uit op onze levensweg, die verbonden zijn aan plaatsen of momenten.
Dat François Demachy, parfumontwerper bij Dior, zich zo aangetrokken voelt tot bloemen, heeft te maken met zijn vroegste jeugd. “Mijn eerste geurherinneringen stammen uit mijn kindertijd in Grasse, en in het bijzonder het moment van de oogst, als de lucht doordrongen was van meiroos of, later in de zomer, van grootbloemige jasmijn. Ook herinner me nog levendig hoe ik ’s morgens in de vroegte op mijn brommer door de jasmijnvelden reed. De geur was bedwelmend, zo sterk! Als je in die streek geboren bent, zijn bijna alle herinneringen verbonden aan geuren. De vrachtwagens vol lavendel die de bergen afkwamen, de oranjebloesem die je uit de bomen moest schudden, enzovoort.
Er hingen altijd de meest ongelooflijke geuren in de lucht, en je kreeg vanzelf een neus voor parfum. Mijn vader was apotheker en hij wilde dat ik een paramedisch beroep zou kiezen. Maar zoals zoveel jongeren in Grasse begon ik in de zomer in de parfumfabrieken in de streek te werken, en langzamerhand begon ik alle kneepjes van het vak te kennen. Ik leerde alle handelingen, alle stadia van het extractie- en distilleringsproces. Ik ben heel mijn jeugd ondergedompeld geweest in de plaatselijke kennis, het is deel van mijn identiteit en het was het uitgangspunt van mijn carrière. Tegen het advies van mijn vader in gaf ik mijn tandartsenstudie op en ben ik in de leer gegaan bij Charabot. Daar ben ik begonnen met parfums samenstellen.”
Liefde voor bloemen
De florale identiteit van François Demachy is weer volop voelbaar in zijn nieuwste creatie voor het prestigieuze Parijse huis Dior, dat zelf ook dol is op bloemen.
“J’adore is een iconisch parfum: het doorstaat de tijd, mode en seizoenen. Het is zeldzaam dat een parfum een langdurige metgezel van de vrouwen wordt, maar bij J’adore is dat al twintig jaar lang het geval. Met J’adore Absolu wilde ik een ware ode aan de bloemen brengen. In dat opzicht is dit een persoonlijke signatuur geur.” Toch is het niet zo dat hij een geurherinnering uit de velden van Grasse wilde doen herleven: hij wilde “een boeket creëren waarin geen enkele bloem mag domineren, ze moeten allemaal met elkaar samenwerken en zo een denkbeeldige bloem, een droombloem vormen.” De geur is opgebouwd rond jasmijn, een bloem met vele facetten.
“De geur van jasmijn is tegelijkertijd krachtig en delicaat, zinnelijk en dierlijk. In dit nieuwe parfum schittert de jasmijn in al haar intensiteit, fruitig en zondoorstoofd. De bloem wordt omgeven door honingachtige noten van oranjebloesem en roos, en dat geeft er iets nectar-achtigs aan. Ik heb de kracht van de bloem benadrukt door concentraten te gebruiken die van twee verschillende soorten komen: Indische jasmijn (die trouwens dankzij J’adore in 1999 voor het eerst in de parfumerie gebruikt werd) en grootbladige jasmijn uit Grasse, die in mijn ogen ongeëvenaard is.
Bloemen maken deel uit van de geschiedenis van het huis Dior. Christian Dior was er gek van, hij kweekte er zelfs hele hectares van bij het château de la Colle Noire, zijn laatste woning in het achterland van Grasse. De parfums van Dior zijn sinds zijn tijd gekenmerkt door een uitgesproken bloemengeur.” Niet alleen stelt hij de meest bijzondere geuren samen voor het couture- en beautyhuis, François Demachy heeft er ook voor gezorgd dat er meer met natuurlijke ingrediënten gewerkt wordt.
“Toen ik bij Dior kwam, ging ik onmiddellijk op zoek naar de mooiste grondstoffen: bloemen uit Grasse natuurlijk, maar ook iris uit Toscane, bergamot uit Calabrië, vetiver uit Haïti en nog zoveel andere van over de hele wereld… Het is van het grootste belang voor mij dat alles zo natuurlijk mogelijk blijft.”
Een familie-fotoalbum van geuren
Toen Felice Durante in 1997 samen met zijn twee broers en zijn zuster het luxe-parfumhuis Profumum Roma1 opstartte in Rome, lieten ze zich ook leiden door hun voorkeur voor mooie natuurlijke grondstoffen. Ze maakten geuren met een concentraat van 43 % essentiële oliën, wat heel hoog is, en wat garandeert dat de geur lang blijft hangen en zijn geurnoten op de huid ontwikkelt. “Voor ons is parfum als een kledingstuk, het moet je de hele dag omhullen, niet voor een uurtje. Dat is een van de redenen voor ons succes; onze geuren zijn als de signatuur van degene die ze draagt. Het feit dat ze zo lang beklijven, is onze beste reclame.”
De leden van de familie Durante deden ook een beroep op hun gemeenschappelijke geurherinneringen om die om te zetten in geuren “die gaan om de ware, authentieke dingen in het leven van alledag, en die niet altijd gewoon maar feestelijk zijn.” Het gaat daarbij om heel herkenbare ervaringen, zoals een vakantie in de bergen of aan zee (de bestseller, Acqua di Sale) of in Sardinië, tussen het jonge gras en de Middellandse Zee en de zon (Ichnusa)…
Het zijn parfums om van te genieten, ze geven je een gevoel van welbehagen en rust. “Deze serie gaat over emoties, en is onvermijdelijk een weerspiegeling van wat we zijn. Onze herinnering heeft ons ook naar de geuren van Italië geleid: citroen, sinaasappel, bergamot, gemaaid gras, de zee… Het is een soortfamilie-fotoalbum in geuren, maar iedereen kan ze zich toe-eigenen.”
Onder de naam Note di Profumum lanceerden Felice en zijn familie een tweede lijn van zeven geuren die als geparfumeerde hallucinaties zijn, en die geboren zijn uit een abstracte impressie en dan verbonden aan een beeld. “Simpele, heldere, moderne, dynamische geuren, die onmiddellijk hun noten vrijgeven, zonder dat je 10 à 15 minuten moet wachten zoals bij Profumum Roma. Maar we werken met dezelfde concentratie essentiële oliën, en grondstoffen van dezelfde kwaliteit.”
In deze collectie sterke parfums zit veel hout en specerijen. Een ervan, Luci dell’Est, toont een motorrijder die op volle snelheid door de stad rijdt, en een spoor van kardemom, sandelhout, viooltje en ceder achterlaat. Amante staat voor de moed en passie die we elke dag tonen, als een parachutespringer in vrije val, en de geur verwarmt je met amber, ceder, oud en sandelhout. Meraviglia staat voor de mogelijkheid om anders naar de wereld te kijken door je standpunt te veranderen en een element van verrassing in de routine te brengen. Het beeld dat erbij hoort is een blad dat onder de microscoop ligt, en de geur ademt koriander, roos, wierook en patchoeli.
Parfums als landschappen
Marc-Antoine Corticchiato is opgegroeid tussen de citrusplantage van zijn ouders en de maquis van Corsica, in het ouderlijk huis. Sinds 2002 creëert hij zijn eigen uitzonderlijke parfumlijn, Parfum d’Empire2, waarin hij de geuren van landschappen oproept en zijn emoties onderzoekt via een spel van de meest abstracte essences (het recente Cri de la Lumière gaat over vernieuwing) of probeert een alchemie te creëren rond een bepaalde substantie (zoals bij het nieuwe Tabac Tabou), wat voor deze doctor in de plantenchemie het allerbelangrijkste blijft. Na Corsica Furiosa (een levendig, onweerstaanbaar aquarel van de Corsicaanse maquis), tekent hij met Acqua di Scandola een andere plek die hem lief is: het Île de Beauté, een natuurgebied tussen okergele rotsen en turkooisblauw water. “Marc-Antoine kent die plek door en door, hij gaat er elke zomer naartoe en hij heeft er vrienden onder de vissers. Die ontmoeting tussen verschillende sterke natuurlijke elementen fascineert hem,” vertelt zijn assistent en rechterhand Alexis Toublanc.
“Hij heeft altijd willen werken met marine-noten, maar zonder in clichés te vervallen en zonder kunstmatige moleculen te gebruiken: hij wilde echt inspelen op het natuurlijke, met verschillende algenextracten die hij zelf ontwikkeld heeft.” Het resultaat? “Een sterk jodiumrijk parfum met een aromatische aanzet dankzij de jeneverbes en minerale noten die naar de rotsen refereren.” Zonder de schitterende transparantie van een spoor van magnolia-extract te vergeten, die deze geur zo origineel maakt.
De andere kant van de wereld
De Frans-Belgische Dimitri Weber werkt al jaren in de parfumwereld. Vijf jaar geleden vertrok hij voor de liefde naar Australië, waar hij aan het eind van 2016 het parfummerk Goldfield & Banks3 oprichtte. “Het parfumvak is altijd erg Frans geweest, terwijl er toch veel ingrediënten uit andere landen komen,” zegt hij. “Ik heb ontdekt dat Australië enorm rijk is aan grondstoffen, waarvan sommige bekend zijn bij het grote publiek, zoals mimosa, eucalyptus en lavendel, terwijl sommige totaal onbekend zijn.” In zijn Native Collection zet hij de Australische ingrediënten dus in de schijnwerper, en combineert ze met vaak houtachtige noten. De laatste nieuwe, Southern Bloom, is gebaseerd op de boronia-bloem, die te vinden is op Bruny Island en in Tasmanië.
“Deze paarse bloem is geel van binnen en bloeit drie weken in september. Wij distilleren ze in oktober. De plant is zeldzaam, en we betalen 10.000 dollar per kilo absolu. Daarmee is het de duurste stof ter wereld. Het geurt naar thee met een bloemige, citroenachtige, houtachtige noot met een tikje aarde. In Southern Bloom, een oosterse bloemengeur, hebben we de bloem gecombineerd met kokosnoot, jasmijn, Australisch sandelhout en ylang-ylang, om een exotisch parfum met een hart van vetiver te creëren. We werken samen met een parfumeur uit Grasse die in Melbourne werkt.”
Dit originele merk heeft de Verenigde Staten in korte tijd veroverd (het wordt verkocht bij Barneys in New York), onder andere dankzij Pacific Rock Moss, een Australische topgeur die naar zee, zand, aroma’s, frisheid en de golven geurt. “Het parfum is licht in het begin, maar naarmate de huid opwarmt, wordt het intenser en ontwikkelt het een houtachtige, zoute geur.” En Desert Rosewood, op basis van buddha wood oil, vanille en amber, een geur die aan vakantie doet denken, is het lievelingsparfum van Nicole Kidman geworden.