De kou, minder beweging, kortere dagen … Elke winter wordt ons lichaam opnieuw op de proef gesteld. Vanaf ons vijftigste verliest ons immuunsysteem geleidelijk wat van zijn veerkracht: de afweercellen vernieuwen zich minder snel, de slijmvliezen worden droger en de stofwisseling vertraagt.
Wetenschappers noemen dit proces immunosenescentie: de natuurlijke veroudering van ons afweersysteem. Het hoort bij het leven, maar gelukkig kunnen we ons lichaam een handje helpen: met de juiste voeding, voldoende beweging en een levensstijl die onze energie voedt in plaats van uitput.
Zet Vitamine D in het zonnetje
In de winter slinken onze vitamine D-reserves, niet door vermoeidheid, maar simpelweg door het gebrek aan zonlicht. Die zogenaamde ‘zonnevitamine’ wordt immers door de huid aangemaakt onder invloed van UvB-stralen. Maar eens we de vijftig gepasseerd zijn, vertraagt dat natuurlijke proces en van november tot maart kampen de meeste Europeanen met een tekort.
Vitamine D staat bekend als bondgenoot van sterke botten, maar is ook essentieel voor een goed werkend immuunsysteem. Ze helpt dan ook de cellulaire processen te reguleren die onze natuurlijke afweer ondersteunen.
Vette vis, eieren en paddenstoelen leveren wel een beetje vitamine D, maar zelden voldoende. Daarom is het in de winter aangewezen om, in overleg met onze arts of apotheker, een aangepast supplement te nemen voor een evenwicht dat onze energie en weerstand versterkt.
Selenium: de vergeten antioxidant
Selenium is misschien minder bekend, maar toch ook van onschatbare waarde: het ondersteunt het immuunsysteem en beschermt onze cellen tegen oxidatieve stress. Het stimuleert de werking van selenoproteïnen, kleine maar krachtige eiwitten die zorgen voor een gezonde celactiviteit en een goed functionerend lichaam. Het probleem? De Europese bodems bevatten vandaag vaak minder selenium dan vroeger. Hierdoor wordt ook onze hele voedselketen armer. Het tekort begint dus al bij de bron.
Recente studies spreken boekdelen: in Zweden bleek 95% van de patiënten op intensieve zorg een tekort aan selenium te hebben. In Duitsland toonde een studie bij 7.000 volwassenen tussen 50 en 74 jaar aan dat een laag gehalte aan selenoproteïne P het sterfterisico met 35% verhoogt. En in België ontdekte professor Gijs Du Laing (Universiteit Gent) dat mensen met een seleniumtekort gevoeliger zijn voor ernstige vormen van virale infecties.
Zink: de dirigent van het immuunorkest
Zink krijgt zelden de aandacht die het verdient en toch is het onmisbaar voor een goed werkend immuunsysteem.
Het helpt onze cellen te beschermen tegen oxidatieve stress en draagt bovendien bij aan een gezonde, stralende huid. Na ons vijftigste neemt de opname van zink via de darmen af, waardoor er vaker tekorten voorkomen, vooral bij vrouwen. Onderzoek toont aan dat voldoende zinkinname niet alleen de duur van infecties kan verkorten, maar ook de weerstand tegen wintervirussen versterkt.
Voorkomen blijft beter dan genezen
In de winter is het slimmer om ons lichaam doorlopend te ondersteunen in plaats van pas in actie te komen bij een noodsituatie. Een bloedonderzoek kan tekorten aan vitamine D, selenium of zink opsporen, zodat we indien nodig tijdig kunnen bijsturen met de juiste voeding of supplementen.
Deze zachte, proactieve aanpak blijft de sleutel tot gezond ouder worden. Alles begint met één eenvoudig principe: ons lichaam versterken vóórdat zijn voorraden op raken. Want de echte kracht van de winter schuilt in de veerkracht die we zelf opbouwen.
Een kwestie van evenwicht
Onze weerstand versterken, draait uiteindelijk om evenwicht. Immuniteit vraagt om regelmaat: voldoende slapen, gevarieerd eten, dagelijks wat beweging en elk straaltje zon meepikken zodra het zich laat zien.
Immuniteit is geen harnas, maar een subtiele, innerlijke kracht. Eens we de vijftig voorbij zijn, wordt het des te belangrijker om die natuurlijke balans te behouden. En dat kunnen we dus doen door in harmonie te leven met ons lichaam en met de natuur. Vitamine D versterkt onze afweer, selenium beschermt onze cellen en zink bevordert het herstel van de weefsels. Samen herinneren ze ons eraan dat gezondheid geen toeval is, maar iets wat we elke dag opnieuw moeten koesteren.