Deauville, Trouville, Rouen, Giverny: het zijn stuk voor stuk Normandische steden waar de impressionisten het uitbundige licht in hun beroemde schilderijen kwamen opzuigen. Van 16 april tot 26 september komen die onscherpe meesterwerken van weleer opnieuw tot leven tijdens een groots festival: het 3e al in zijn soort.
Door PIERRE WIAME
Maak mijn portret! Het ‘Festival Normandie Impressionniste’ wordt een van de belangrijkste evenementen van het jaar voor onze zuiderburen en het staat helemaal in het teken van de portretkunst. Want elk tijdperk heeft zijn stijl. Zo poseerden onze voorvaderen bij het begin van de fotografie uitsluitend op een ernstige manier voor een vleugje onsterfelijkheid in zwart en wit. In hun ogen valt de ingehouden emotie af te lezen tijdens de confrontatie met die grote, magische doos. Na de glasplaten met fotografische emulsie volgden de afdrukken in groot formaat en daarna de ultrapopulaire rolletjes. Vandaag zweert iedereen bij het aantal pixels op zijn gsm. O zo gemakkelijk en banaal dat men haast verzuipt in de selfies – alleen of met vrienden. ‘Misschien is het succes van de selfies en de zelfportretten wel terug te voeren naar het impressionisme. Impressionisme was immers meer dan een techniek: het was vooral een mentaliteit, een manier om naar de wereld te kijken’, aldus Laurence Philippot-Reulet, directrice van dit evenement.
Om die vele mooie plaatjes samen te krijgen, hebben de Normandische musea op geen inspanning gekeken. Zo stelt het Musée des Impressionnismes van Giverny, waar zich het huis van de onsterfelijke Monet bevindt, een expositie voor over Caillebotte en diens tuintaferelen, en komt vervolgens het werk aan bod van de Spaanse portretschilder Sorolla. In Rouen laat het Musée des Beaux-Arts zijn licht schijnen over de intieme afmetingen van het portret en de persoonlijke wereld van de impressionistische schilders: van Manet tot Renoir, van Cézanne tot Degas.
Het Musée André Malraux van Le Havre, het MuMa, maakt een portret van Eugène Boudin, de pionier van het impressionisme die voornamelijk bekend is van zijn zeezichten en zijn vluchtige nuances van lucht en wolken. Voor het eerst worden een 100-tal van zijn in totaal 328 werken tentoongesteld in de stad waar Boudin zich passioneel ging bekwamen in het vangen van het licht.
In Honfleur, de vissershaven die in een onwaarschijnlijke kleurenpracht is uitgehouwen, wordt de tentoonstelling ondergebracht in het museum dat aan hem is opgedragen. Hierbij wordt stilgestaan bij verschillende facetten uit zijn jeugd. Tenslotte legt het Musée des Beaux-Arts van Caen het accent op de doeken van Frits Thaulow, een Noorse schilder die zich in 1875 in Parijs kwam vestigen.
Ambitieuze culturele agenda
Naast de zes toonaangevende exposities omvat dit festival liefst 450 evenementen en animaties die stuk voor stuk een verheerlijking zijn van het impressionisme. Want deze kunst die afrekende met de koude en krachteloze academische schilderkunst, uitte zich ook in andere geledingen van de Schone Kunsten – literatuur, muziek, dans, fotografie, film en toneel – en dat over alle wetten en conventies heen. De impressionisten durfden naar buiten te komen en hun ezels in de volle natuur neer te planten. Hun vrijheid van geest leidde hun penselen waarvan de zichtbare streken het landschap doen zweven. Het Festival biedt het publiek de kans om in de sporen te treden van deze anticonformisten.
‘Wij leggen de nadruk op het populaire en toegankelijke karakter van dit Festival en doen dit door 12 ontdekkingsparcoursen aan te bevelen’, aldus de directrice. Deze sleutels openen 12 verschillende deuren van dit immense lichtballet dat heel Normandië zal bestrijken. Het uitbundige licht, de kristallijne bijna vloeibare kleuren die over het groene landschap dansen als op de blauwe rand van de zee, zijn ook vandaag nog altijd aan de orde.
De fantastische inspiratiebron van de impressionisten heeft zich nog altijd niet opgesloten. De lucht is nog altijd even helder en wisselt nog altijd het wit en het grijs af die nog altijd zo typerend zijn voor het dromerige en kinderlijke Normandië met zijn rode appelaars, de bijna kokette koeien en de boterzachte nevels. Het is altijd opgebouwd met uitgestrekte landschappen waar de hemel afspraak heeft met de aarde.
“DE IMPRESSIONISTEN DURFDEN NAAR BUITEN TE KOMEN EN HUN EZELS IN DE VOLLE NATUUR NEER TE PLANTEN. HUN VRIJHEID VAN GEEST LEIDDE HUN PENSELEN WAARVAN DE ZICHTBARE STREKEN HET LANDSCHAP DOEN ZWEVEN.”
En het blijft niet alleen bij die serene tentoonstellingen van schilderijen, moderne kunst en zorgvuldig uitgezochte foto’s. In deze vijf lente- en zomermaanden staan immers ook 83 openluchtevenementen gepland. Zij zijn bedoeld om de aandacht te vestigen op het prachtige Normandische bocagelandschap en zijn kleurenpracht voor eeuwig op het netvlies vast te leggen. Dit worden als het ware ‘Déjeuners sur l’herbe’ – referentie aan het beroemde doek van Edouard Manet – alsook langs de Seine en de zee, waar het licht zichzelf altijd lijkt te zuiveren om vervolgens de aarde en zijn stenen op te lichten.
In die steden zullen her en der ook de cafeetjes floreren met muziek, geuren en liefdesdromen, zoals destijds in het ‘Bal du moulin de la Galette’ dat door Renoir werd geschilderd. Een hele mondvol dus, dit 3e Festival de Normandie Impressionniste. Een lekkernij boordevol kleur. Een gulzig verlangen om na 140 jaar de coulissen van de Normandische kust opnieuw met een bezoek te vereren. Een groot bal met portretten uit de maatschappij van de 19e eeuw: kunstenaars, kinderen, vrouwen, elk met hun bezigheden en hun lusteloze momenten…
De trein van het Impressionisme
Tot 25 september rijdt er ook een trein van het Impressionisme. Hij vertrekt vanuit de Parijse Gare de St.-Lazare en drukt met zijn reizigers de voetsporen van de grootste impressionistische meesters in Vernon-Giverny, Rouen en Le Havre, waar de wieg stond van pionier Eugène Boudin. In deze trein zullen ook heel wat beroemde schilderijen van Claude Monet en Camille Pissarro te bewonderen zijn.
http://nl.normandie-tourisme.fr
www.normandie-impressionniste.eu