Krakende knieën, gezwollen vingers, heupen die het laten afweten,… Als het erop aankomt lichaamsfuncties te ontregelen en de pijn crescendo te doen gaan, weet artrose z’n gewrichten wel uit te kiezen. Met behandelingen is het nu mogelijk die kakofonie wat te verzachten en de opdringerige dirigent in te tomen.
Krakende botten krijgen, een uitdrukking die ons eraan herinnert dat onze botten ons al van onze eerste pasjes ondersteunen en mettertijd vinden dat hun taak een beetje te zwaar begint te worden. Daarom beginnen ze hier en daar te kraken en veroorzaken ze mettertijd pijn. Artrose is een invaliderende en sluipende aandoening die ons verhindert onze gewone activiteiten uit te voeren.
Artrose ontstaat door vroegtijdige slijtage aan het kraakbeen. Als gevolg daarvan worden de gewrichten aangetast en zijn ze “roestig”, vooral ’s ochtends bij het opstaan. Artrose kan alle gewrichten treffen, maar treedt meestal op ter hoogte van de knieën, heupen, vingers en tenen. Andere gewrichten zoals schouder, elleboog en enkel worden minder vaak getroffen. Artrose is een chronische, langzaam evoluerende ziekte die zich vaak al nestelt nog voor de pijn de kop opsteekt.
Waarom ik?
De oorzaak van artrose is nog altijd niet bekend. Men kan zeggen dat ze vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen en dat het risico op artrose toeneemt met de leeftijd, waarschijnlijk omdat het kraakbeen minder goed herstelt bij ouderen. Erfelijkheid lijkt ook een rol te spelen. Zwaarlijvigheid kan het risico verhogen want bij overgewicht worden de botten zwaarder belast. Een botfractuur, een sportongeval of een houdingsstoornis kunnen ook bijdragen tot het ontstaan van artrose.
Wat zijn de symptomen van atrose?
Het eerste ongemak is pijn, die geleidelijk erger wordt. De pijn treedt vooral op wanneer de getroffen persoon in beweging komt en de gewrichten worden belast. Soms treedt de pijn op als de persoon na een rustperiode in beweging komt. Dit noemt men startpijn.
Naast de pijn lijden de patiënten vaak aan stramheid van het zieke gewricht, vooral na een periode van rust. Afhankelijk van de getroffen gewrichten kunnen sommige bewegingen niet meer worden uitgevoerd of veroorzaken een krakend geluid. Artrose kan ook leiden tot gewrichtsontstekingen. Het gewricht is dan pijnlijk, warm en gezwollen. In een gevorderd stadium van de ziekte kan de stand van de botten veranderen.
Glucosamine, bewierookt en afgekraakt
Artrose kan niet met geneesmiddelen worden genezen. Ze kunnen echter wel helpen de pijn en stramheid te verlichten en mogelijke ontstekingen te genezen. Courante pijnstillers zoals Paracetamol verlichten tijdelijk de pijn. Voor een ontstoken gewricht kunnen niet-steroïdale ontstekingsremmers (NSAID’s) worden voorgeschreven. Een andere optie is een glucosaminesupplement, dat in vele wetenschappelijke studies werd onderzocht en leidde tot heel wat controversen.
Glucosamine wordt van nature door het organisme aangemaakt uit glucose en glutamine, een aminozuur (men vindt het in lever, soja, granen, groenten, fruit, schaaldieren en vis). Het speelt een vitale rol in de strijd tegen de afbraak van gewrichtskraakbeen. Als door een metabole stoornis of ten gevolge van het verouderingsproces het organisme onvoldoende glucosamine aanmaakt, wordt het kraakbeen langzaam afgebroken en ontstaat artrose.
Glucosamine vermindert gewrichtspijn bij artrose. Het werkingsmechanisme is nog niet opgehelderd, maar het zou kunnen dat glucosamine de smerende werking van het synoviale vocht vergroot en de kraakbeenafbraak vertraagt. Sulfaat of chloorhydraat? De deskundigen zijn verdeeld over beide glucosaminevormen. Al zijn de meeste studies die de pijnstillende en kraakbeenbeschermende werking van glucosamine aantonen, wel uitgevoerd met glucosaminesulfaat.
Dagelijks advies
- Neem voldoende beweging, beoefen bij voorkeur niet-traumatiserende sporten zoals fietsen, zwemmen of wandelen. Vermijd sporten die belastend zijn voor de gewrichten zoals squash, tennis of joggen op een harde ondergrond. Lichaamsbeweging blijft één van de beste geneesmiddelen voor de behandeling van artrose. Het doel is namelijk spieren te ontwikkelen, want sterke spieren vormen een goede ondersteuning van de gewrichten!
- Let op uw gewicht om overbelasting van de gewrichten te vermijden.
- Draag gemakkelijke schoenen die de voet steunen zonder te knellen.
- Verander regelmatig van houding.
- Gebruik hulpmiddelen zoals een wandelstok of een spalk.