Om dat mogelijk te maken hield Gilbert altijd een baan, die ze pas opzei na het succes van Eten, bidden, beminnen. ‘Al die andere inkomstenbronnen hield ik zo lang aan omdat ik mijn schrijfwerk nooit heb willen belasten met de verantwoordelijkheid om in mijn levensonderhoud te voorzien. Dat wilde ik niet van mijn schrijfwerk verlangen, ik keek wel uit, want in de loop der jaren had ik gezien hoe heel wat mensen hun creativiteit om zeep hielpen door van hun kunst te verlangen dat de rekeningen ervan betaald konden worden.’
Bovendien is het volgens Gilbert perfect mogelijk om je kunst naast je gewone werk te beoefenen. ‘Dat doet een bevriend koppel’, schrijft Gilbert. ‘Ze zijn allebei illustrator en hebben allebei een fulltimejob. Maar elke ochtend staan ze ruim een uur voor de kinderen op om tegenover elkaar in hun kleine werkkamer rustig te gaan tekenen. Mensen doen dat soort dingen niet omdat ze er allerlei soorten extra tijd en energie voor hebben; ze doen dat soort dingen omdat ze hun creativiteit zo belangrijk vinden dat ze bereid zijn om er allerhande extra offers voor te brengen. Dat doet namelijk iederéén, tenzij je uit een familie van grootgrondbezitters komt’, zegt Gilbert gevat.
Nieuwsgierigheid als start
‘Dikwijls hoor je succesvolle mensen op tv of in een tijdschrift vertellen dat ze enkel maar hun passie hebben gevolgd en dat al de rest vanzelf kwam’, zegt vriendin Laura, die ik eveneens bevraag over creativiteit. ‘Ik voel me eigenlijk altijd wat gepikeerd als ik dat hoor want ik heb niet het gevoel dat ik echt ergens gepassioneerd door ben – of dat ik daardoor iets mis in het leven’, zegt ze heel overtuigd.
Gilbert verwoordt het zo: ‘Mag ik er ook bij je op aandringen de passie te laten voor wat hij is? Misschien verbaast het je dat uit mijn mond te horen, maar ik ben nogal tegen passie. Of in elk geval tegen het prediken van passie. Ik geloof er niet in dat je tegen mensen moet zeggen: “je hoeft alleen je passie maar te volgen, dan komt alles goed”. Ik ben van mening dat dat soms geen zin heeft en zelfs wreed kan zijn. Als je geen duidelijke passie hebt en iemand zegt vrolijk dat je je passie moet volgen, vind ik dat je alle recht hebt om je middelvinger naar diegene op te steken.’
Maar hoe vind je de inspiratie om te werken als je passie is verflauwd? Dat is volgens Gilbert het moment om je nieuwsgierigheid in stelling te brengen. Eerder dan passie is nieuwsgierigheid de sleutel naar een creatief leven. ‘Bij nieuwsgierigheid staat er ook veel minder op het spel dan bij passie. Passie kan ervoor zorgen dat je gaat scheiden, dat je al je bezittingen van de hand doet, je hoofd kaal scheert en naar Nepal vertrekt. Nieuwsgierigheid is bij lange na niet zo veeleisend. Nieuwsgierigheid stelt je zelfs maar één enkele eenvoudige vraag: “is er iéts waarin je geïnteresseerd bent?” Het antwoord hoeft je leven niet overhoop te gooien of je te dwingen je baan op te zeggen, van godsdienst te veranderen of je in een psychische schemertoestand te doen belanden; het moet alleen heel even je aandacht trekken.’
5 musts voor creativiteit
– nieuwsgierigheid, nooit angst, want dat is een creativiteitkiller
– moed om naar buiten te treden met de schatten die binnenin jou verborgen liggen
– openheid om ideeën toe te laten en kansen te grijpen
– werklust, belangrijker dan grootse ingevingen
– veerkracht om weer op te staan en opnieuw te beginnen als je idee niet lukt of iemand anders eerder blijkt te zijn om het uit te werken
MEER LEZEN
Elizabeth Gilbert, Big Magic – De kunst van creatief leven,
(uitgeverij cargo, 2015)