Synesthesie, of het mengen van zintuiglijke ervaringen is iets wat dichters en schrijvers graag doen met taal. Maar zij zijn niet de enigen. Ook de parfumontwerpers van vandaag laten zich daar graag door inspireren en ontwikkelen geuren vol textuur, kleur en sfeer. Denk maar aan de nieuwe parfums van Yves Saint Laurent, in lijn met de texturen en stoffen van het merk, of het gamma nachtessences van Annick Goutal.
Tekst Isabelle Blandiaux
Textuur, glans, tonen. Omdat geur zo ongrijpbaar is, wordt bij het omschrijven van een parfum vaak een beroep gedaan op termen die te maken hebben met andere zintuigen — voelen, zien, horen. Of die betrekking hebben op metaforen en associaties. Maar een aroma echt vatten in taal, blijft lastig. Toen Juliette Karagueuzoglou (IFF, International Flavours and Fragrances) Tuxedo creëerde, de geurversie van Yves Saint Laurents smoking voor vrouwen, streefde ze hetzelfde na als de couturier in de jaren zestig. ‘Het legendarische maatpak van Saint Laurent heeft het leven van veel vrouwen veranderd. Heel wat kenmerken van de smoking bleven behouden: de zwarte kleur, de matte stof en de revers van glanzend satijn, de sierbanden… Ik heb gewerkt rond die elementen maar ook rond verticaliteit, want een smoking doet je langer lijken. Daardoor kreeg ik zin om een majestueus ingrediënt te gebruiken, patchoeli, dat zowel mannelijk als vrouwelijk is en dat je ruikt van top tot teen, een ingrediënt dat verticaliteit geeft in de structuur. Patchoeli is trouwens een van mijn lievelingsingrediënten. Bij woorden als mat, satijn, zwart denk ik aan patchoeli. Ik heb meer specifiek gekozen voor een hart van patchoeli, ontdaan van de kamferaccenten in de hoofdnoten, om het mannelijke aroma te vermijden en ergens tussen de twee seksen in te blijven. Kruiden als peper en koriander voegen wat glans toe aan de topnoten, net zoals de revers van satijn dat doet bij de smoking. Om het zwart intenser en nog meer sexy te maken, wordt het zachte leerachtige akkoord in balans gehouden door een absolue van Turkse rozen, het symbool van vrouwelijkheid.’
Parfums met karakter
Maken ook nog deel uit van deze androgyne geur-vestiaire: Caban, ontworpen door Carlos Benaïm (IFF), waarin roze peper en tonkabonen de toon zetten; Saharienne, een creatie van Alberto Morillas (Firmenich) met het aroma van neroli en witte muskus; Trench van Amandine Clerc-Marie (Firmenich), geurend naar citrus en iris, en Caftan, samengesteld door Calice Becker (Givaudan), opgebouwd rond omhullend wierook en benzoë.
Al die parfumontwerpers zijn vertrokken van een visueel, tactiel gevoel dat een kledingstuk oproept. ‘We delen niet allemaal dezelfde ervaringen of dezelfde cultuur, want aan dit project hebben neuzen meegedaan vanuit de hele wereld. We gaan dus voort op gevoel. De geurwereld heeft een eigen taal, en het lukt ons het tastbare uit te drukken met geur. Maar dat is geen bewust proces. Als ik zeg dat patchoeli verticaliteit oproept bij mij, dan is dat iets persoonlijks. Het weelderige van het sandelhout in Caban is voor mij ook iets vanzelfsprekends, want ik voel dat op dezelfde manier aan als Carlos. Het is gelinkt aan de manier waarop je leeft en wat je elke dag leert. Aan de manier waarop je de wereld ervaart. Parfums ontwerpen is een fantastisch beroep: hoe ouder je wordt, hoe beter het lukt, want je beheerst de technieken beter, wat je vrijer maakt.’
Ook Une Collection de Nuit zal binnenkort verkrijgbaar zijn in België. Hierbij ligt de focus op de favoriete materialen van Saint Laurent: leer, vinyl en fluweel. En materialen, dat is precies waar het om draait bij deze kostbare geuren. ‘Wanneer we nicheparfums ontwikkelen, hoeven we niet in de smaak te vallen bij miljoenen mensen en kunnen we origineler zijn, intenser. Zeker nu sommige consumenten geen enkele geur meer lekker vinden omdat ze vinden dat de parfums te veel in formules gegoten zijn. En we krijgen meer geld om te werken, we kunnen grondstoffen hun verhaal laten vertellen. We hebben er trouwens heel wat tot onze beschikking en we kunnen ze in the picture zetten. Natuurlijke ingrediënten geven een geur complexiteit en karakter.’ De terugkeer van het natuurlijke is een heel belangrijke trend, vindt Juliette Karagueuzoglou. ‘De kwaliteit van de parfums en van de ingrediënten wordt vandaag in vraag gesteld. Veel mensen vinden dat de grondstoffen traceerbaar moeten zijn.’