Leeftijd verandert niets aan waarde. Zelfs na een lange loopbaan zijn het in de eerste plaats talent en punch die tellen.

door Jean Blavier 

Modes hebben niet enkel betrekking op de kleur van auto’s of de lengte van rokken. Zonder in te gaan op de economische geschiedenis willen we toch even herhalen dat het een kwart eeuw geleden overal zo klonk: “We gooien de oudjes overboord want ze zijn te duur. Laat ze maar kruiswoordraadsels oplossen op de dijk in Knokke.”
De rebellen die weigerden een stap opzij te zetten werden systematisch en met aandrang de deur gewezen: “Naar Knokke!” De ervaring? “Niemand is onvervangbaar. Weg ermee!”

Bocht van 180°

Vandaag gebeurt net het tegenovergestelde. De kleur van de wagens is veranderd  – wit is helemaal terug, zo blijkt –, de lengte van de rokken is variabel, maar met slechts zowat 50 % van de 55-plussers die nog professioneel actief zijn en een daadwerkelijke pensioenleeftijd van rond 58 jaar is België zichzelf financieel aan het wurgen. Kortom, iedereen moet gewoon opnieuw aan het werk. De mode, althans die mode, is dus wel degelijk veranderd.

Aan de oorsprong van die bocht van 180° is de noodzaak die zich maar moeizaam heeft laten gevoelen na een te lange periode van verblinding. Te lang? Natuurlijk! Het was niet zo moeilijk om vijfentwintig jaar geleden te zien wat gebeurde in Zwitserland of de Verenigde Staten. Daar beseften ze: “Wie ouder dan 50 jaar is de laan uitsturen? Nooit.” Trouwens, waar is de economische groei het sterkst? In landen waar iedereen aan het werk is (bleef).

Dat is vandaag ook nog het geval: Zwitserland, vredige haven in deze tumultueuze tijden, doet het beter dan wie ook. De controletoren van de luchthaven van Houston in Texas, een van de drukst bezochte ter wereld, is bevolkt met vijftigers: “Het zijn de enigen die weerstaan aan de stress”, aldus de lokale verantwoordelijke van de luchtverkeersleiders.

In plaats van ouderen te ontslaan en jongeren in hun plaats te zetten – wat trouwens nooit gewerkt heeft, de werkloosheid bij jongeren is daar het voorbeeld van – moet men vijftigers aan het werk houden en de groei ondersteunen zodat de economie zelf wel de werkgelegenheid zal creëren waarop de jongere generatie dan aanspraak kan maken.

De mode is veranderd… ook bij de werkgevers. Uit enquêtes blijkt dat vele bedrijfsleiders twijfelen om hun oudste, dus meest ervaren technici te laten gaan. Sommige headhunters gaan er zelfs prat op dat ze erin slagen vijftigers die het slachtoffer zijn van herstructureringen opnieuw op de arbeidsmarkt te plaatsen.

Maar helaas is niet alles veranderd. En het verandert vooral niet snel genoeg. Er zijn nog te veel werkgevers die oudere werknemers uitsluiten. Toch moet dit genuanceerd.

“Rising star”

En op het terrein? Céline is gespecialiseerd in de rekrutering van kaderleden en managers. Deze prille dertiger heeft al gesleuteld aan het rekruteringsbeleid van drie (grote) werkgevers. Haar vaststelling? Ja, alles is veranderd. Maar niet altijd in de zin waar het meestal verwacht wordt. Een woordje uitleg: “Rekruteren kost geld, veel geld. Werkgevers willen die kosten beperken en dus mensen rekruteren die in hun ogen een potentieel betekenen. Jongeren? Ja, maar jongeren die in zich de capaciteiten hebben van een rising star. Om er later leden van het directiekader of directeurs van te maken.” En de ouderen? “Als een kaderlid van 55 jaar die zijn job verloren is bij een herstructurering, talent en waarde heeft, kunnen we wel nieuw werk voor hem vinden. Of hij zal het zelf zoeken als hij een netwerk heeft. Ik denk niet dat de zaken fundamenteel veranderd zijn op dat vlak.”

Wat is er dan wel veranderd ?

“Het begrip waarde. Dat is criterium nr. 1 geworden. Als aanwerver kan je perfect geconfronteerd worden met een vijftiger die zijn job als hoger kaderlid verloren is door een herstructurering. Dat vormt, zoals ik u al zei, geen probleem op zich. Maar als je ontdekt dat hij enkel directeur logistiek geworden is omwille van zijn anciënniteit of commercieel directeur omdat hij de beste verkoper was, dan heeft u wel een probleem. En de persoon in kwestie trouwens ook. Meer bepaald een probleem op het vlak van waarde.” Maar wie op het traject van de rising star was, ondanks een tegenvaller, zou niet op dit obstakel mogen stoten. Dat bewijst dat de leeftijd niets verandert aan de waarde van een individu.

Simon staat aan het hoofd van een groot uitzendkantoor in het Brusselse. Hij ziet niet zoveel vijftigers en vindt dat jammer: “Ik discrimineer niet. Als een elektricien of een technicus ventilatie van 50 jaar bij mij komt, dan vind ik een job voor hem.” Makkelijk? “Ja! Er is een schaarste in dit type competentie. En sommige werkgevers stellen het op prijs met iemand te werken die in staat is zich te integreren in een team en die als voorbeeld kan dienen voor de generatie Y die zich in hun ogen nergens iets van aantrekt.” Kortom, er is vraag naar experts en liefst getalenteerde experts. Met een dubbele voorwaarde: expertise en talent. Eigenlijk kan leeftijd hen geen zier schelen.