Spijtig genoeg zijn het de overledenen die beslissen en als zij dit niet tijdig hebben gedaan, is het onherroepelijk te laat. Hoe we het ook draaien of keren: ooit gaan we dood. Dat is een feit. En enkele uitzonderingen ter zijde gelaten, nemen we op dat moment afscheid. Van een grote of kleine familie, grote of kleine bezittingen, allerlei herinneringen. Samengevat: we laten een erfenis achter.
Door Jean Blavier
Wettelijke middelen
Laten we dingen stellen zoals ze zijn. Niemand vindt het leuk om buitensporige successierechten te betalen. In een directe lijn zijn er weinig problemen. De tarieven zijn betaalbaar, ook al wisselen ze van de ene gemeenschap tot de andere. Er rijst daarentegen een (groot) probleem wanneer de verwantschap tussen de overledene en de erfgenamen minder direct is, tot zelfs onbestaande, en er – verzwarende omstandigheid – geen enkele actie (zoals bijvoorbeeld een testament) werd ondernomen om de schade te beperken. In dat geval kan de rekening hoog oplopen. Het zou dus zonde zijn om geen gebruik te maken van de middelen die de wet mogelijk maakt. Best is hier zo snel mogelijk over te praten met een notaris of op z’n minst eens te surfen naar de website www.notaris.be (klik in het menu op ‘Erven en schenken’).
Een persoon met erfgenamen in een directe lijn kan met een testament slechts een gedeelte van zijn bezittingen toekennen: 50% bij 1 kind, 40% bij 2 kinderen en 25% bij 3 kinderen of meer. Wie daarentegen geen rechtstreekse erfgenamen heeft, is helemaal vrij in zijn doen en laten. In dit geval is het testament het beste werkinstrument.
Twee begunstigden
Zo komen we terecht bij het duo-legaat. Het idee is simpel en wordt goed uitgelegd op www.testament.be (klik op ‘Neem een goed doel op in je testament’). Zoals de naam aangeeft, vereist het duo-legaat de aanwezigheid van twee begunstigden, waarbij de minst belaste van de twee de totaliteit van de erfenisrechten betaalt. Voorbeeld: mevrouw Verbrugghe heeft geen erfgenamen, maar werd door haar toegewijde verpleegster tot haar laatste dagen verzorgd. Ze heeft beslist om via een testament haar bezittingen na te laten aan haar verpleegster en aan een goed doel. Dit laatste zal alle successierechten betalen, haar deel incasseren en de toegewijde verpleegster het vooraf afgesproken gedeelte doorstorten. Kortom: een win-win voor iedereen. Maar opgepast: wat in België op het eerste gezicht eenvoudig lijkt, wordt soms snel ingewikkeld. Opletten is dus de boodschap.