Kunt u eigen bepalingen in uw testament opnemen?
Jazeker. Als u een legaat nalaat, kunt u daarvoor een termijn bepalen. U kunt bijvoorbeeld een legaat nalaten aan een goed doel vanaf het moment dat uw echtgenoot overleden is, of op voorwaarde dat het goede doel investeert in een bepaald project. U kunt in uw testament ook aangeven wie uw uitvaart moet organiseren. Als u eraan twijfelt of de erfgenamen of legatarissen het testament volgens uw wil zullen uitvoeren, kunt u ook een testamentuitvoerder aanstellen, die zal waken over de correcte uitvoering van uw testament.
Welke soorten testamenten zijn er?
Er zijn drie soorten wettelijke testamenten: een eigenhandig testament, een notarieel testament en een internationaal testament.
1. Een eigenhandig testament Meest voorkomend is een testament dat u zelf met de hand schrijft, een ‘eigenhandig testament’. Doordat er geen notaris aan te pas komt, zijn er ook geen kosten aan verbonden. U kunt het schrijven op om het even welk papier, in om het even welke taal. Een tikmachine of een tekstverwerker gebruiken is echter niet toegelaten. Een handschrift kan immers beter latere toevoegingen of wijzigingen uitsluiten. Een eigenhandig testament moet dus door de erflater zelf met de hand geschreven zijn. Er kan wel hulp zijn van een derde, maar u moet het zelf neerpennen. Uiteraard mag die persoon u niet onder druk zetten en mag u enkel uw wil op papier zetten. U moet de datum vermelden waarop u het testament opstelt en het ondertekenen met uw gebruikelijke handtekening. Heel simpel dus. Alleen zijn aan dit soort testament wel een aantal nadelen verbonden. Zo kan er na uw dood twijfel ontstaan over de rechtsgeldigheid van het testament. Misschien is de inhoud ervan niet helemaal duidelijk. U loopt ook het risico dat u uw testament verliest of dat het wordt vernietigd. Het is dus geen slecht idee om het in bewaring te geven bij een notaris. Die kan meteen ook nagaan of het testament aan de wettelijke voorwaarden voldoet.
2. Een openbaar, authentiek of notarieel testament Een notarieel testament biedt u meer zekerheid. U dicteert de inhoud zelf aan uw notaris, in aanwezigheid van twee getuigen of een tweede notaris. Zo bent u er zeker van dat uw wensen juridisch juist verwoord zijn. U kunt zich bij het dictee steunen op nota’s of op een ontwerp dat u zelf heeft geschreven of dat een derde vooraf voor u heeft opgesteld. De notaris noteert het dictee met de hand of gebruikt daartoe de tekstverwerker. Nadien wordt het testament voorgelezen door de notaris en door u ondertekend. Het testament wordt bewaard bij de notaris. U loopt dus geen risico meer op verlies.
Centraal Register van Testamenten
Testamenten, herroepingen of wijzigingen ervan moeten door de notaris worden geregistreerd in het Centraal Register van Testamenten, dat wordt bijgehouden door de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat. Notariële en internationale testamenten worden verplicht in dit centraal register opgenomen. Eigenhandige testamenten die aan een notaris worden toevertrouwd ook, tenzij de testator zich hiertegen formeel en schriftelijk verzet. Zolang u leeft, blijven de vermeldingen in het Centraal Register geheim. Na uw overlijden kan iedereen op vertoon van een uittreksel uit de overlijdensakte kosteloos een opsporing in deze databank laten doen. Bovenvermelde regels inzake de wettelijke en/of testamentaire afwikkeling van een nalatenschap zijn van toepassing op zuiver ‘Belgische’ nalatenschappen. Voor grensoverschrijdende nalatenschappen gelden specifieke aandachtspunten bij de opmaak van een testament. Raadpleeg in dat geval uw notaris, omdat voor de afwikkeling van een nalatenschap en voor de geldigheid van een testament specifieke regelgeving van toepassing kan zijn.