In 10 unieke natuurparken in Wallonië leren mens en natuur weer in harmonie te leven. Behalve voor hun rijke flora en fauna staan de Waalse natuurparken bekend om hun biodiversiteit, schitterende uitzichten, hun natuurlijk en architecturaal patrimonium en hun initiatieven op gebied van natuurbeheer. Zij nodigen de mens uit om zicht bewuster te worden van dit patrimonium en verantwoordelijker om te springen met zijn leefomgeving.
Door Patricia Massange
De Waalse natuurparken willen een rolmodel zijn van de duurzame ontwikkeling tussen mens en natuur. Het idee om een territorium door middel van een natuurpark op een harmonische manier te ontwikkelen, werd de eerste keer toegepast in het oosten van België, meer bepaald rond het Parc naturel Hautes Fagnes. Het uitgangspunt was er de mensen toe aan te zetten hun activiteiten zo te ontwikkelen dat zij aansluiten bij het levenskader van het natuurpark en ze hun bronnen op een duurzame manier beheren. Wallonië heeft door de jaren heen 10 natuurparken ontwikkeld die zich uitstrekken over bewoond landelijk grondgebied, unieke landschappen en een gediversifieerde flora en fauna.
Parc naturel Hautes Fagnes-Eifel
Dit park werd in 1971 gecreëerd en is daarmee het oudste en het meest emblematische van de tien Waalse natuurparken. Het is liefst 72.000 ha groot en strekt zich dan ook uit over heel wat beschermd weiland en in totaal 12 gemeenten. Het natuurpark is in zes natuurzones opgedeeld waarvan er vier in Wallonië liggen. In het noordwesten strekt zich het Avant-Pays Fagnard uit dat beheerst wordt door bossen en veeteelt (melkkoeien). De aanpalende Hoge Venen zijn een uniek veengebied in Europa. In het zuiden is er nog de Hoge Eifel met zijn beboste heuvels en de schilderachtige vallei van de Our. www.botrange.be
Parc naturel des Vallées de la Burdinale et de la Mehaigne
In 1987 verenigden Braives, Burdinne, Héron en Wanze, vier gemeenten uit Luiks Haspengouw – gebied dat zich uitstrekt langs de grenzen van Luik, Namen en Waals-Brabant – zich tot een natuurpark aan de samenvloeiing van de Burdinale en de Mehaigne. Als u graag wandelt, er graag op uittrekt of een gegidste wandeltocht verkiest, zijn rust en verrukking hier bij elke van uw uitstappen op de afspraak. Neem deel aan heel wat evenementen die aan de streekgastronomie zijn gewijd, zoals de Marché du Terroir & de la Nature, la Fête des Pommes & Poires (3e zondag van oktober). Of verken de Jardin des Plantes de Pitet: een erfgoedtuin met een verzameling van ongeveer 250 planten. www.burdinale-mehaigne.be
Parc naturel de la Vallée de l’Attert
Dit park ligt tussen Aarlen en Martelange en beslaat een scharnierzone tussen het bos van Anlier op Ardense bodem en de beroemde cuesta’s van de landstreek Lotharingen. Het werd opgericht in 1994 en is het kleinste van alle natuurparken. De vallei van de Attert leent zich tot ontspanning en groen toerisme. De bewegwijzerde wandelingen zijn een goede manier om de verschillende landschappen te ontdekken alsook de 17 dorpen en gehuchten waarmee het is samengesteld. In het “Maison” van het natuurpark vindt u het bezoekerscentrum “Voyage au cœur de l’Attert”. Dit is goed voor een dieper inzicht in ruim 200 jaar geologische en natuurlijke geschiedenis. Gecombineerde bezoeken helpen cultuur en natuur met elkaar te combineren. www.aupaysdelattert.be
Parc naturel des Plaines de l’Escaut 1996
Tussen Doornik, Bergen en de Franse grens strekt zich een groot gebied van zandafzetting en kwetsbare ecosystemen uit, een ruraal gebied in volle opmars, met een toerisme die dit respecteert. Dit gebeurt onder de koepel van het natuurpark en de zes aangesloten gemeenten. Hoewel deze regio vooral door weiland wordt gedomineerd, heeft hij ook grote delen bos en moeraszones. Het lijkt soms wel een doolhof van beekjes die worden afgeboord met stukken land- en tuinbouwgrond. Het park biedt heel wat mogelijkheden: landschappen, gastronomie, sport, patrimonium, natuur, ornitologie… www.plainesdelescaut.be
Parc naturel du Pays des Collines 1997
Het Parc naturel du Pays des Collines ligt op een steenworp van Doornik en staat voor golvingen, smaken en folklore. Dit is een land van legenden, bossen en veldwegen doorheen het vlakke Picardische Wallonië. De heksen van Ellezelles zijn trouwe ambassadrices en je proeft er heerlijke brouwsels en kazen. Dankzij de inzet van heel wat inwoners en beslissingsnemers zijn de Collines, die in 1997 tot natuurpark werden gedoopt, een mooie bron van ontdekkingen en duurzaam toerisme. Dit park, dat vlakbij de Vlaamse regio ligt, onderscheidt zich door zijn heuvelachtig landschap en beboste hellingen. www.paysdescollines.be
Parc naturel Viroin-Hermeton
De Viroin loopt tussen Mariembourg, Couvin en Givet, en schonk in 1998 een deel van zijn naam aan het Parc naturel Viroin-Hermeton. Dit beschermd stukje in de provincie Namen strekt zich uit over de gemeente Viroinval en omsluit twee verschillende geografische regio’s: Ardennen en Calestienne. Het verrast met zijn grote diversificatie van sub-mediterrane flora en fauna. Dit is een knooppunt van natuur-educatieve activiteiten en van onderzoek in verschillende domeinen van natuur- en menswetenschappen: voordrachten, tentoonstellingen, beschermde boomgaarden, PCDN (Plan communal de développement de la Nature) van Viroinval, Fête de la Bergerie, Festival du miel, de la pomme et des vins de fruits,… www.pnvh.be
Parc naturel des Hauts-Pays
De Haut-Pays zijn een concentraat van ontheemding op 5 km in vogelvlucht vanuit Bergen en enkele kilometers buiten de industriesteden Valenciennes en Maubeuge. Dit stukje Henegouwse Ardennen is nergens hoger dan 200 m, maar de ongedwongen charmes maken dat gebrek aan heuvels ruimschoots goed. Het Parc naturel des Hauts-Pays, dat in 2000 werd opgericht, ligt in een zone met heel wat sites van een grote biologische waarde. Voor tal van planten- en diersoorten is dit het ultieme toevluchtsoord ten noorden van de inkeping tussen Samber en Maas. Sommige van de sites stammen af van in onbruik geraakte landbouwbedrijven (dicht bij uitgestrekte maaivelden, vochtige weiden met rijen knotwilgen en doornhagen). www.pnhp.be
Parc naturel des Deux Ourthes
Dit natuurpark ligt in het hart van de Ardennen. De natuur is er sinds 2001 beschermd en verbeterd. Dankzij de aanhechting en de inzet van de bevolking uit haar zes gemeenten (Bertogne, Gouvy, Houffalize, La Roche-en-Ardenne, Sainte-Ode en Tenneville) groeide beetje bij beetje een harmonische band tussen de economische ontwikkeling en de duurzame landbouw. Dit gebied bestaat voornamelijk uit hoge plateaus met uitgestrekte landschappen, prachtige valleien met beboste steile hellingen, met heel wat kleine paden langs de Ourthe en beekjes met helder water. Stuk voor stuk troeven die de bezoeker in verrukking brengen die op zoek gaat naar een ongerepte natuur. www.pndo.be
Parc naturel Haute-Sûre Forêt d’Anlier 2001
Dit park strekt zich uit rond het bassin van de Haute Sûre en het bosmassief van Anlier in de provincie Luxemburg. Het bestaat uit grote plateaus waar aan landbouw wordt gedaan, het bassin van de Sûre met zijn valleien vol naaldbomen, het massief van Anlier, een opvallend reliëf en een stukje Lotharingen. Vanwege zijn diversiteit vindt men er vochtige zones, loofbossen, heidegronden… Herdenkingstoerisme, trekking, gastronomie, zuivere lucht en onvergetelijke vergezichten: het programma is even gevarieerd als de landschappen in dit natuurpark met zijn grandioze decors van een grote soberheid en zuiverheid. www.parcnaturel.be
Parc naturel de Gaume
Deze laatste nieuwkomer in de reeks natuurparken dateert uit 2015 en strekt zich uit over de gemeenten Etalle, Florenville, Meix-devant-Virton, Musson, Rouvroy, Saint-Léger, Tintigny en Virton, alsook over delen van Rachecourt en Halanzy van de gemeente Aubange. Dit landelijk gebied heeft een grote rijkdom op het vlak van natuur, architectuur, klein erfgoed, landschappen… De Gaumestreek, een gebied van land- en bosbouw en het Romaanse deel van Belgisch Lotharingen, heeft een eigen cultuur met een unieke charme. http://www.cuestas.be/parc-naturel-de-gaume/
Fédération des Parcs Naturels de Wallonie
3, chemin du Moulin
B-6630 Martelange
www.fpnw.be