Herkenbaar? Met de jaren laat de vermoeidheid zich meer voelen, gaat uw energiepeil op en neer, verteert u minder goed, wordt uw huid doffer, stijgen uw bloeddruk en cholesterolpeil, worden gewrichten pijnlijk, wil u afslanken of gewoonweg uw gezondheidskapitaal boosten… In dat geval is rauwe voeding de juiste gezondheidsreflex.
Door Alexandra Goemaere
Vandaag lijkt het ons logisch om bijna al onze voedingsmiddelen te koken en beperkt het rauwe gedeelte zich vaak tot een blaadje sla en in het beste geval tot een stuk fruit. Nochtans blijkt uit heel wat wetenschappelijke studies dat de beste voeding – degene die het best aansluit bij de fysiologie van de mens – een voeding is die rijk is aan fruit en groenten die rauw worden gegeten!
Rauw is beter !
Alle dieren op deze aardbol voeden zich uitsluitend met rauwe voedingsmiddelen. De mens is het enige dier dat zijn voedingsmiddelen bereidt. Het is ook het enige dier dat kampt met chronische en degeneratieve ziekten. We hebben hetzelfde spijsverteringsstelsel van de grote aap (tandstelsel, maag, pH, darmlengte). De rauwe voeding sluit dan ook perfect aan bij onze digestieve fysiologie en verhoogt de verteerbaarheid en de opname van de voedingsstoffen.
Beste bewijs: bereide voeding lokt een aantal defensieve reacties uit bij ons lichaam. Zodra we voedingsmiddelen eten die boven de 85° C zijn bereid, ontstaat er een abnormale stijging van onze witte bloedcellen, wat betekent dat ons lichaam hierop reageert als op een microbe.
Het is dan ook aanbevolen om een maximaal aantal rauwe voedingsmiddelen te eten, vooral in de zomer wanneer het warm is, volgens het principe van 80% plantaardige rauwkost (fruit en groenten, glutenvrije producten…) en 20% dierlijke rauwkost (eieren, oesters, verse melkproducten, vis…).
Rauw en vers betekent dat men al de vitaliteit en de rijkdommen van het voedingsmiddel tot zich neemt. Met andere woorden: vitaminen, mineralen, oligo-elementen, antioxidanten, vezels en enzymen. Omgekeerd: door het bereiden gaat heel wat verloren: tot 90% van sommige vitaminen en bijna alle enzymen. Terwijl wij niet zonder enzymen kunnen leven. Enzymen spelen een essentiële rol in heel wat reacties van het lichaam. Zij helpen in het bijzonder bij de spijsvertering en beschermen onze cellen tegen veroudering. Het zijn de enzymen die groen fruit laten rijpen en die het mogelijk maken dat een zaadje kan uitgroeien tot een plant. De enzymen in de voedingsstoffen zijn nodig om ze goed te verteren. Als ze ontbreken, zal het lichaam zijn eigen enzymen moeten aanspreken, waardoor de reserves verminderen. Dit kan leiden tot vermoeidheid, spijsverteringsproblemen, ziekten en vroegtijdige veroudering.
Een ander minpunt – en niet het minste! – is dat bereidingen bij hoge temperaturen kunnen leiden tot het ontstaan van complexe, abnormale, giftige tot zelfs kankerverwekkende moleculen (moleculen die ontstaan door het samen verhitten van aminozuren en suikers, zoals in 1912 aangetoond door Maillard). Vandaag weten we dat deze moleculen, die bekend staan onder de benaming AGE (Advanced Glycation Endproduct), verantwoordelijk zijn voor de veroudering van de huid en de organen, celvernieuwing kunnen tegengaan, ontstekingen in stand houden en de oorzaak zijn van heel wat aandoeningen.
Is rauw synoniem van de bron van de eeuwige jeugd ?
Eens de 40 voorbij wordt ons uiterlijk steeds meer een spiegel van onze innerlijke gezondheid. Het is dan ook een must om ons lichaam de voedingsstoffen te geven die het nodig heeft. Rauwe voeding is rijker aan antioxidanten. Dit helpt om de overdaad van vrije radicalen te counteren die verantwoordelijk zijn voor oxidatieve stress, zijnde de versnelde veroudering van het lichaam. De aanvallen van de vrije radicalen kunnen onze cellen veranderen, tot zelfs hun DNA vernietigen. Dit kan leiden tot zenuwaandoeningen, degeneratieve ziekten zoals LMD, cardiovasculaire problemen of, erger nog, kanker. De sleutel om jong en levenskrachtig te blijven, ligt dus in de voeding: rauw en met zoveel mogelijk kleur.
De groenten en het fruit met de meeste kleur bevatten de meeste antioxidanten. Globaal bekeken stemt elke kleur (groen, rood, paars, geel, oranje, wit) overeen met een familie van antioxidanten. Elk van hen heeft een speciale werking die wordt aangevuld door die van de andere families. Het is dus enkel door voldoende fruit en groenten van alle kleuren te eten dat we van de totaliteit van hun deugden kunnen genieten.
Meer rauwkost is ook goed voor uw figuur. Wanneer hij bij het begin van de maaltijd wordt gegeten, zullen de rauwe voedingsstoffen uw honger temperen en werken ze als een eetlustremmer. Omdat zij in de maag meer ruimte innemen, treedt het verzadigingsgevoel sneller op. Bovendien zijn ze arm aan calorieën, vetten en suikers en verplichten zij u om langer te kauwen.
Wist u dit?
Koken kan de glycemische index (suikergehalte in het bloed) van de voedingsstoffen doen toenemen. Zo heeft een rauwe wortel een GI van 16, en wordt dat 40 tot 65 indien gekookt. Idem voor de pasta’s die 45 halen wanneer zij ‘al dente’ zijn, maar een GI van 65 hebben als zij te lang worden gekookt.
Nochtans mogen we het koken niet helemaal afbreken. Koken kan de opname van sommige voedingsstoffen vergemakkelijken. Dat geldt bijvoorbeeld voor lycopeen (een carotenoïde dat in tomaten zit) en voor sommige eiwitten. Koken maakt sommige vezels zachter en maakt ze minder gevoelig voor de darmen. Bovendien heeft koken het voordeel dat het parasieten, bacteriën en andere microben uitschakelt, in het bijzonder in vlees en vis. Rauw of onvoldoende doorbakken vlees is trouwens de belangrijke oorzaak van voedselvergiftigingen. Heel wat artsen raden af om vlees en vis te eten dat niet werd ingevroren.
Praktische tips
- Er staat geen leeftijd op het eten van rauwe voeding, Rauw verteert trouwens gemakkelijker dan gekookt, behalve wanneer u dit niet gewoon bent en uw darmen geprikkeld zijn. In dat geval zult u zachtjes moeten overschakelen zodat uw darmflora zich kan aanpassen. Begin met de giftige kookprocessen in te ruilen voor zacht koken op lage temperaturen. Verkies bio-oliën van een eerste koude persing, wieren en gekiemde zaden. Introduceer mondjesmaat voedingsstoffen met zachte vezels (sla, veldsla, avocado, witlof, courgette, komkommer…) halverwege de maaltijd, gecombineerd met een zetmeelhoudend voedingsmiddel (rijst, aardappel). Dit helpt vaak om de gevoeligheid voor rauwkost te temperen.
- Kies voedingsmiddelen van topkwaliteit, supervers en ideaal biologisch geteeld, want de kostbare voedingsstoffen bevinden zich vaak in de schil. Rauwe voedingsmiddelen vragen om een onberispelijke hygiëne. Dat geldt dus niet alleen voor de handen, maar ook voor de snijplank, de koelkast…
- De natuur steekt goed in elkaar, Eet dus seizoensgebonden. Het is op dat ogenblik dat de voedingsmiddelen hun maximale voedingswaarde hebben.
- Elke maaltijd beginnen met een beetje rauwkost, is een goede gezondheidsreflex! Dit helpt om de maaltijd beter te verteren en helemaal vol te tanken met vitaminen, mineralen, enzymen en antioxidanten.
- Eet fruit, altijd los van de maaltijden.
- Vergeet ook de sapjes van rauwe groenten niet, Zij bevatten geen vezels (ze irriteren dus niet) en hebben heel wat kostbare voedingsstoffen die zich direct laten opnemen. De cel krijgt dus alle voedingsstoffen die zij nodig heeft zonder dat hiervoor een digestieve inspanning dient geleverd. Deze sappen revitaliseren, verkwikken, regenereren en reinigen. Zij helpen eveneens om de bloedsuikerspiegel te reguleren (30 min. voor de maaltijd om de honger te stillen en rond 17 uur om het hongergevoel ’s avonds tegen te gaan).
- U behoudt de meeste voedingsstoffen, door de voedingsmiddelen te koken bij lage temperatuur (minder dan 90° C) of door te stoven (op een zacht vuurtje en met een beetje water).
- Rauwkost heeft maar weinig contra-indicaties voor zover het niet vergezeld wordt door kruiderijen, zoals azijn, mayonaise… Rauwkost dient evenwel vermeden in landen met risico op amebiase (door onzuiver water) alsook indien u lijdt aan een chronische darmaandoening (type ziekte van Crohn). Praat erover met uw arts indien u een bijzonder dieet volgt.
- Nooit rauw: Bladeren van rabarber, stelen van snijbiet, bietenloof en raapstelen. Let ook op met eiwit dat avidine bevat. Dit is een potentieel allergene stof, maar gekookt levert zij geen problemen op.