Vakantie hoort leuk te zijn, want het is synoniem van gezelligheid met het gezin en unieke momenten met de grootouders. Maar vakantie kan ook voor paniek zorgen wanneer je geen oplossing vindt om de kinderen “onder te brengen”. Soms lijkt het de logica zelve om ze bij de grootouders te “dumpen”. Die overigens niet altijd durven weigeren. Of is het toch andersom.
“Ik kijk met een bang hart uit naar de grote vakantie”, zegt Sophie, de grootmoeder van de 3-jarige Nathan en de 6-jarige Marjorie. “Ik ben dol op mijn kleinkinderen, maar tijdens de vakantie word ik voortdurend gevraagd om op hen te passen. En ik durf niet “neen” zeggen. Ik geef toe dat dit stilaan op mij begint te wegen en erger: ik voel ook dat de verstandhouding met mijn kinderen en kleinkinderen eronder gaat lijden…”
Maakt de idee van een “slechte” grootmoeder stilaan slachtoffers onder de grootouders?
Wordt het beeld van de “slechte grootmoeder” stilaan uitvergroot?
Of denken kinderen almaar meer in termen van oma’s die “altijd en overal beschikbaar zijn”?
Als men van een dergelijke basis vertrekt, is een dialoog natuurlijk onmogelijk. En in elk geval, niet oprecht. Wat op hetzelfde neerkomt. Een dovemansgesprek. Wie in die troebele wateren durft te roeren, pompt bitterheid, ontgoocheling, frustratie op.
WAAROM?
Omdat de ideale mens in de realiteit NIET BESTAAT! Ons daar bewust van worden, opent al heel wat deuren. Die naar de authenticiteit, bijvoorbeeld. Zichzelf en elkaar zien zoals we werkelijk zijn. En niet zoals sommigen dit verwachten. Hebt u gemerkt hoeveel verwachtingen wij koesteren jegens elkaar? Als we dit kunnen uitdrukken en bijsturen, verandert er al heel wat. Voor de waarheid durven uitkomen: oef, dat lucht op! En na het geknars volgt de zuurstof, boordnodig in elke relatie. Gelukkig, want anders ontstaat een relatie die dreigt te verstikken in de goede voornemens en dito gevoelens. De hel…
ECHTE VRAGEN EN ECHTE ANTWOORDEN
Het is een hele kunst. Een vraag stellen en accepteren dat het antwoord niet datgene is wat u verwachtte, zonder te bekritiseren of te veroordelen, dat is iets wat men moet leren.
SCENARIO 1: NEEM HET VOORTOUW
Julien en Marie werken allebei. Begin juli nemen zij twee weken vakantie met hun kinderen: Nicolas (6) en Amandine (8). Maar dan blijft nog 1,5 maand vakantie over. Als je daar de 10 dagen van de jeugdbeweging en de week sportkamp aftrekt, resten er nog +/- 25 dagen dat men de kinderen moet bezighouden. Min de 3 weekends met mama en papa. Blijft: 18 dagen. Wat Julien en Marie betreft, ligt de oplossing voor de hand: oma 1! (noteer: oma 2 woont te ver weg). Ofwel aanvaardt zij zonder tegenpruttelen… al doet ze dat mogelijk wel in haar binnenste. Ofwel schrijft zij zich (voor de vakantie) in voor een stage waar ze leert om op een gezonde manier te communiceren en zet zij dit van bij haar terugkeer om in de praktijk. “Laten we anticiperen”, denkt ze bij zichzelf en “laat ik de jonge ouders vragen hoe ze de vakanties van hun kinderen zien”. Waarop ze een constructief bod doet, maar wel zelf de grenzen afbakent: “Ik heb in mijn agenda gekeken en dit zijn de dagen in juli/augustus dat ik vrij ben om de kinderen te houden: van 25 tot 31 juli en van 16 tot 21 augustus.” Op die manier kan zij de momenten met de kinderen voorbereiden en activiteiten plannen die iedereen leuk vindt.
“IK KIJK MET EEN BANG HART UIT NAAR DE GROTE VAKANTIE. IK BEN DOL OP MIJN KLEINKINDEREN, MAAR TIJDENS DE VAKANTIE WORD IK VOORTDUREND GEVRAAGD OM OP HEN TE PASSEN. EN IK DURF NIET ‘NEEN’ ZEGGEN. IK GEEF TOE DAT DIT STILAAN OP MIJ BEGINT TE WEGEN EN ERGER: IK VOEL OOK DAT DE VERSTANDHOUDING MET MIJN KINDEREN EN KLEINKINDEREN ERONDER GAAT LIJDEN…”
SCENARIO 2
Elk jaar huren opa en oma in de maand juli een huis in de bergen waar ze hun kinderen, schoonkinderen en kleinkinderen uitnodigen, met de lovenswaardige bedoeling om onder dat ene dak de familiebanden aan te halen. Voor hen lijkt zoiets evident. Trouwens: ze betalen veel geld voor de huur van dat huis, maar die financiële opoffering loont de moeite… in “hun” logica. Maar denkt iedereen daar zo over? Dat is niet zo zeker…
De vraag: hebben de grootouders, die overtuigd zijn van hun vrijgevigheid, bij hun kinderen en schoonkinderen gepolst of dit perspectief ook voor hen aantrekkelijk is? Zo ja, neemt iedereen in het project zijn verantwoordelijkheid op. Zoveel te beter voor de familiale verstandhouding. Zo neen, gaan de poppen vroeg of laat aan het dansen. Vooral dan bij jonge koppels die onvermijdelijke spanningen moeten beheren, zowel binnen hun relatie als tegenover de andere (schoon)broers en zussen, vooral als het gaat om zo’n delicaat onderwerp als de opvoeding van de kinderen.
Ook hier is een duidelijke vraagstelling, die een eventuele weigering accepteert, te verkiezen boven alle conflicten die kunnen ontstaan uit een mank lopende communicatie.
En als samen onder één dak werkelijk een must is voor de grootouders, zijn er mogelijk nog andere formules mogelijk. Zoals het huis afhuren en de kinderen om beurten uitnodigen. Of een mega-bijeenkomst organiseren voor de kleinkinderen die maar al te blij zullen zijn om met de neven en nichtjes te spelen. Een ideale gelegenheid om de jonge ouders een moment van intimiteit te gunnen, weg van hun kinderen.
FLEXIBILITEIT. DAARTOE DIENEN DE GROOTOUDERS UITGENODIGD. HET LEVEN LATEN STROMEN. ZICHZELF EN DE ANDEREN RESPECTEREN. EN IEDEREEN TOELATEN OM ZIJN EIGEN DROMEN TE DROMEN. DIE ELKAAR SOMS ONDERWEG ONTMOETEN, MAAR NIET ALTIJD…
MET PLEZIER!
Het onmisbare ingrediënt opdat al deze kleine afspraken standhouden, is natuurlijk en voor alles: plezier maken! Om te beginnen voert u bepaalde veranderingen door aan uw woordenschat. U “houdt” de kinderen niet meer “bij”, maar u “amuseert” zich met hen. Alleen al de energie van die formulering verandert alles. Van “(be)wakende” grootouders wordt men “(mee)spelende” grootouders die het heerlijk vinden om met de kleinsten te ravotten. Creativiteit troef! Alles is koren op de molen van het amusement: een liedje, collages, een gezelschapsspel, een hoekje in de tuin, een bezoek aan een leuk museum, verstoppertje in een kasteel, een schattenjacht in de natuur, een fotoalbum… Vervelend? Nooit! We geloven Chantal op haar woord die alle foto’s uitprint en verwerkt tot albums van haar – intussen grote – kleinkinderen. Zij zijn er dol op en leggen er zelfs hun tablet voor opzij. Leuk ideetje om deze zomer al aan zo’n jaaralbum te beginnen.
COOL, OMA, COOL!
Een marathon met 36.000 activiteiten is nergens voor nodig, want dan raakt u gegarandeerd buiten adem. Het plezier van het samenzijn verloopt ook via momenten van rust, ingetogenheid. Het kind uitnodigen om even te komen zitten, te lezen of een boek te delen, te vertellen en elkaar dingen te vertellen om elkaar beter te leren kennen, vertrouwen uitstralen opdat het kind zich uit en sommige kleine dingetjes worden uitgesproken. Dat levert mooie momenten op voor de grootouders.
TROP IS TE VEEL
Ook kinderen hebben hun goede en slechte buien en zij stoppen die niet weg, bij zoverre dat het mooie plaatje soms grandioos in elkaar stort. Zo is er Christiane. Zij herinnert zich: “Telkens mijn dochter en mijn schoonzoon mij nodig hadden om hun kleintje bij te houden, kwam ik aangestormd… zelfs al kwam dit mij op dat moment niet goed uit. Tot de dag dat Quentin (2,5) zich niet meer in mijn armen stortte zoals gewoonlijk, maar in tranen uitbarstte toen hij me zag. Erger nog: de dag daarop riep hij me toe “dat ik moest weggaan” vanaf het moment dat ik hun appartement binnenkwam… Kinderen hebben antennes. Ik denk dat hij aanvoelde dat ik door een moeilijke periode ging en enthousiasme miste, maar dat hij ook de link legde: “Als zij er is, zijn Papa/Mama er niet”. We hebben dat kunnen rechttrekken. In overleg met zijn ouders hebben we beslist dat ik niet meteen zou vertrekken zodra zij binnenkwamen, maar nog wat langer zou blijven om mee aan tafel te gaan of samen iets te doen. De dynamiek is sindsdien helemaal veranderd.”
VOOR JE VERLANGENS UITKOMEN
Hier moet u voor gaan wanneer u geen band wil smeden die wurgt in plaats van laat doorstromen. Creëer bij uzelf geen schuldgevoel wanneer u een verwijtende blik opvangt, een veelzeggend woord, de ongerustheid dat er geen oplossing voor de vakantie wordt gevonden, de niet uitgesproken woorden die relaties vergiftigen. Flexibiliteit. Daartoe dienen de grootouders uitgenodigd. Het leven laten stromen. Zichzelf en de anderen respecteren. En iedereen toelaten om zijn eigen dromen te dromen. Die elkaar soms onderweg ontmoeten, maar niet altijd. En ook dat moet u kunnen aanvaarden…
Martine Dory