Wilt u een prachtig verhaal horen? Schenk u dan een kopje koffie in en ga er gemakkelijk bij zitten. Klaar? Dan zijn we vertrokken voor een prachtig koffieavontuur!
door Eric Boschman
De begindagen
Koffie zou zijn oorsprong in Ethiopië vinden. Aanvankelijk werden de vers geplukte bladeren en vruchten afgekookt. Maar de legende vertelt een ander verhaal … Tijdens een bosbrand in Abyssinië zouden de brandende koffiestruiken zo’n aroma hebben verspreid dat mensen de verbrande bonen gingen verzamelen, vermalen en lieten trekken om er een drankje mee te brouwen. En zo werd de moderne koffie geboren. Pas in de 15e eeuw besloten Arabische stammen de volledige bonen te roosteren op gloeiend hete stenen om ze vervolgens te vermalen tot poeder waarmee ze koffie bereidden. In de 16e eeuw begon het drankje aan zijn verovering van de wereld. Het eerste “café” opende zijn deuren in Konstantinopel. In Venetië werd het beroemde Caffè Florian geopend. In 1702 stampte Francesco Procopio dei Coltelli in Parijs Le Procope uit de grond. In de loop van de 18e eeuw werd koffie in Europa zo populair dat kolonisten de koffiecultuur in talrijke tropische landen introduceerden. En dat lang nadat de Arabische kooplui dat hadden gedaan op sommige Afrikaanse kusten.
Er bestaan talloze mythes en legendes over het gebruik van koffie. Want cafeïne kent een bijzondere uitwerking. Koffie is waarschijnlijk het meest vrijelijk verkochte pepmiddel ter wereld.
De struik schept een bes …
De koffieplant is een struik van het geslacht van de Coffea, dat tot de familie van de Rubiaceae behoort. De soorten Coffea Arabica (met de langste traditie) en Coffea Canephora (of Robusta) worden het vaakst gebruikt.
De koffiestruik kan tot 40 jaar oud worden en bereikt in het wild een hoogte van wel 10 meter. In de plantages houdt men ze voor meer gemak 3 meter hoog. De bessen (ook “kersen” genoemd) zijn volledig rijp na 8 tot 12 maanden (6 tot 10 maanden voor bepaalde soorten). Bijzonder aan de koffiestruik is dat hij zijn bloem en vrucht op hetzelfde moment draagt.
De meer delicate en minder productieve Arabica brengt een verfijnde en aromatische koffie voort. Deze soort wordt eerder hoog verbouwd, terwijl de Robusta, die sterkere en cafeïnerijke koffie aflevert, goed gedijt op laagvlaktes en een hoger rendement belooft. Een koffiestruik produceert gemiddeld 2,5 kilo bessen per jaar. Eenmaal verwerkt zijn de vruchten goed voor 500 g groene koffie die 400 g gebrande koffie zal opleveren. Een kleine berekening leert ons dan dat wanneer men 2,5 kilo verse bessen nodig heeft om 400 g koffie te maken, men 6,25 g bessen moet plukken voor 1 gram koffie. Laat ons nu stellen dat we voor een kopje koffie 9 gram poeder nodig hebben. Dan moet men voor dat lekker kopje dus bijna 60 g bessen plukken. Ongelooflijk toch?