Het volgende verhaal is waar gebeurd. Dramatisch, maar authentiek. Een vijftiger die goed in de papieren zat vertrekt op reis naar Azië. Na enkele dagen geeft hij geen teken van leven meer. Verdwenen, opgegaan in rook. Dit is enkele jaren geleden gebeurd. Niemand hoorde nog iets van de onverbeterlijke (zaken)reiziger.
Het probleem, naast het familiale drama, was dat de echtgenote van onze man privédetective heeft moeten spelen. De gemeenschappelijke rekeningen kende ze. De persoonlijke rekeningen van haar verdwenen echtgenoot kende ze ook. De levensverzekering, de schuldsaldoverzekering, idem. Hoewel het lang heeft geduurd, hebben de notaris en de bankier van de familie uiteindelijk alles gevonden om de erfenis te kunnen regelen. Dat alles onder het waakzame oog van het Bestuur Financiën dat goede – of slechte – redenen had om te denken dat de vermiste ergens waardepapieren had liggen. Lees: aandelen en obligaties aan toonder.
De zaak had geen happy end: de effecten werden uiteindelijk teruggevonden, maar de Ontvanger der registratie geloofde niet in de goeder trouw van de familie. Conflicten, spanningen, ook binnen de familie, boetes… deze administratieve hel heeft meerdere jaren aangesleept. Vandaag is dit niet meer mogelijk. Het zou niet meer mogelijk moeten zijn. Waarom? Omdat alle effecten worden gedematerialiseerd, ze worden met name op een effectenrekening geplaatst waardoor ze op successievlak exact dezelfde status krijgen als een bankrekening. In tegenstelling tot wat sommigen willen blijven geloven, is dit een echte vooruitgang. Een echte vooruitgang in drie fasen.
- Het dematerialiseringsproces, het verdwijnen van de effecten aan toonder ten voordele van een eenvoudige vermelding in een (elektronisch) register, is beschreven in de wet van 14 december 2005. Het is dus niet recent;
- De tweede fase, die liep tot in 2013, is de belangrijkste. Op het einde van deze periode moesten alle effecten aan toonder geregistreerd zijn op een effectenrekening;
- De derde en laatste fase, die het overgangsjaar 2014 omvat, eindigt in 2015. Dit jaar zullen alle effecten aan toonder die niet geregistreerd zijn op een effectenrekening te koop worden aangeboden. De opbrengst van deze verkoop wordt overgemaakt aan de Deposito- en Consignatiekas, deel van de FOD Financiën. De (erg) verstrooide professor die dit bedrag nog zou willen recupereren, zal een boete van 10% moeten betalen.
En ik dan, zegt u? Het is heel eenvoudig. Als u dit nog niet hebt gedaan, open dan een effectenrekening. Plaats er uw beleggingsaandelen en –fondsen, uw trackers, uw obligaties, uw aandelen, uw vastgoedcertificaten en…uw gedematerialiseerde effecten aan toonder. Het voordeel? Transparantie. Uw hele vermogen is elk moment te consulteren via internet. Het beheer, met name de incasso van de coupons, de rechtstoepassingen, de “splits” en andern, worden u automatisch meegedeeld. U beslist, u stuurt een bericht en het wordt in orde gebracht.
Ander voordeel is wat de juridische veiligheid betreft. Een effectenrekening zorgt voor oneindig minder discussies binnen de familie – en met de Ontvanger der registratie – dan de veronderstelde inhoud van één of meerdere kluizen. Bovendien kost het (bijna) niets. Ik vrees dat we het niet anders kunnen zeggen: wie geen effectenrekening heeft, is de klos.