In onze contreien is de jaarwisseling synoniem van feestvieren. Dat staat bij ons heel vaak voor: eten tot je buik op springen staat, drinken à volonté, uitbundig zijn… maar dit alles zonder écht gelukkig te zijn. Je doet alsof en vult jezelf met… leegte. Gelukkig kan het ook anders.
Door Martine Dory & Sofie Vanden Bossche
“FEESTVIEREN”: EEN BELOFTEVOL WOORD
Feestvieren… Het woord houdt de belofte in van onversneden vreugde, van het plezier van de vruchten te mogen plukken van een intense voorbereiding. Feestvieren houdt ook de belofte in van vertrouwdheid: samenzijn met geliefden om te genieten. Op die manier wordt kerstmis een echt vredesfeest, een soort kerstbestand om ruzies op te bergen en te genieten van een harmonieus samenzijn. Evident is dat niet altijd, weet dr. David Dewulf, een autoriteit op vlak van mindfulness. “Eerst en vooral moet je weten dat je het recht om te kiezen om geen deel uit te maken van een feest waarvan je weet dat het totaal niet bij je past”, zegt hij. Maar er is nog een andere optie. “Je kan ook kiezen voor het groter geheel”, legt hij uit. “Als je weet dat veel mensen blij zullen zijn met je aanwezigheid, kan je kiezen om toch te gaan, ook al is het met tegenzin. Je kan kiezen om het beste van jezelf voorop te stellen.”
VRIENDELIJKHEIDSMEDITATIE
Een eenvoudige mindfulnessoefening kan je daarbij helpen. “We oordelen en veroordelen snel, we vinden het vaak moeilijk om mensen in hun eigenheid te laten”, zegt David Dewulf. “De liefdevolle vriendelijkheidsmeditatie kan je helpen om dat te verminderen. Eén: stem af op je ademhaling, dan laat je je sowieso minder makkelijk meenemen door negatieve gedachten. Twee: breng een heel lichte glimlach op je gezicht. Het is wetenschappelijk aangetoond dat je met een frons op je gezicht veel meer het negatieve dan het positieve ziet. Drie: stuur positieve wensen naar je medemens. In plaats van je op te winden in die nonkel die denkt dat hij grappig is, stuur je hem een viertal wensen zoals vrede, gezondheid of rust. Herhaal dat een paar keer. Veel mensen zien de wereld tegemoet in een stroom van negativiteit, maar dit is een krachtige oefening om dat te verhelpen. Het is als het ware een cd’tje dat je vervangt in je hoofd. Oefen het alvast een paar keer voor je naar het feest vertrekt, maar eigenlijk is het een oefening die je het hele jaar door kan doen om het positieve in je leven te versterken.”
WINTER, TIJD VOOR VERINNERLIJKING
Wie zich door de natuur laat leiden, weet dat de winter aanzet tot een lager tempo. Vandaar dat veel mensen zich meer gaan afsluiten van de buitenwereld, zich meer in zichzelf gaan terugtrekken. Of in hun gezin. Want de allerbelangrijkste taak van een gezin is niet om dat eindeloze huishouden rond te krijgen, maar om een veilige plek te bieden om je ziel te herbronnen.
Samen cocoonen bij het haardvuur… Tijd uittrekken… Het is in elk geval goed voor onze mentale gezondheid om de wereld even een halt toe te roepen en even stil te staan bij het leven dat we leiden. Wat als we december nu eens zouden gebruiken om alle positieve punten van het voorbije jaar op een rijtje te zetten?
Alles wat ons geholpen heeft er te staan in alle mogelijke omstandigheden…
Alles wat ons veranderd heeft…
Alle hartverwarmende momenten die deugd hebben gedaan…
“Het einde van het oude jaar en het begin van het nieuwe jaar is inderdaad een mooi moment om even stil te staan bij hoe je het afgelopen jaar hebt beleefd”, vindt David Dewulf. “Uiteindelijk beslissen we zelf wat we in ons leven binnenbrengen. Dat is wat mindfulness je leert. Of zoals een cursist het ooit een beetje ironisch stelde: dankzij mindfulness heb je minder stress, maar kan je het ook niet langer op iemand anders steken. Je hebt je leven voor een groot stuk in eigen handen. Vaak hebben mensen grote intenties naar het nieuwe jaar toe, maar de dag van vandaag is de enige dag die je hebt. Vandaar deze simpele oefening om richting te geven aan je dag. Als je wakker wordt, sta dan even stil bij je ademhaling in plaats van meteen in de drukte van de dag te duiken. Leg je handen op je hart, dat brengt stresssystemen tot rust en bovendien is het onmogelijk om je boos te maken als je handen op je hart liggen. Bedenk welke waarden je in je dag wil brengen. Het duurt maar twee minuten, maar geeft een waarderichting aan je dag. Doe dit eens een paar dagen na elkaar en voel het verschil.”
DE VOORBEREIDING
Je mentaal voorbereiden op het afscheid van een voorbij jaar en de verwelkoming van een nieuw jaar? Overweeg ook eens om een creatief dagboek bij te houden, geïnspireerd op de adventskalender, waarin je alles noteert, kleeft en tekent wat je de voorbije elf maanden geholpen heeft om te zijn wie je nu bent. Zoals de “echte” bakker zijn lekkerste brood maakt met levende zuurdesem die hij voortdurend blijft vernieuwen, kunnen wij op het einde van het jaar genieten van ons dagboek; genieten van dat goede deeg dat elk jaar beter en smakelijker wordt en voedt wie ervan proeft.
Deze periode is ook de gedroomde gelegenheid om eens na te denken over de cadeautjes die we in deze periode van het jaar traditioneel schenken aan onze geliefden. En dat betekent liefst niet dat we daarvoor een goedgevulde portefeuille opentrekken of gaan “speed shoppen”. Een cadeautje kan immers ook iets van jezelf zijn dat via loting aan iemand anders wordt gegeven. Zo kan je iedereen vragen om iets van thuis mee te brengen: een boek, een spel, een film, een voorwerp, een grapje (☺) dat de persoon in kwestie graag wil doorgeven omdat het hem vreugde en plezier heeft bezorgd. Een stukje van zichzelf geven en het waarom daarvan delen.
Ook David Dewulf heeft nog een goede cadeautip: “Tijd is het grootste geschenk dat we elkaar kunnen geven. Een van de redenen waarom zoveel mensen met een depressie of burn-out kampen, is omdat alles veel te snel gaat. Misschien is de kerstvakantie wel de ideale periode om bewust iets minder snel te gaan en tijd te maken voor menselijke relaties. We willen allemaal meer tijd; misschien moet je geven wat je zelf wilt krijgen in plaats van erop te blijven wachten.”
DE OVERGANG
Overgang… Het is een groot woord in onze constant evoluerende maatschappij. De filosoof Pascal Chabot stelt het zo: “Verandering heeft ons altijd angst ingeboezemd omdat ze ons aan de dood doet denken. De vlinder vernielt zijn pop en de volwassene doodt het kind in zichzelf hoewel hij er probeert trouw aan te blijven. Ook een overgang kan ons afschrikken. Soms moeten we gewoonten afzweren om de toekomstige leefwereld leefbaar te houden. Maar wat de verandering van de overgang onderscheidt, is dat verandering vaak wordt ondergaan terwijl een overgang bewust en gewild gebeurt.”
Om ons te helpen bij dit soort “overgang” is het fijn om een kaartspel met vragen te laten aanrukken. Trek een kaart met een levensvraag en praat erover met je familie of vrienden. Door dit spel te spelen, leren we elkaar beter kennen, starten we onze projecten op voor het komende jaar en focussen we op onze levensweg. Waar kom ik vandaan? Waar ga ik naartoe? Hoe voel ik mezelf? Stuk voor stuk existentiële vragen die worden besproken. Een verhaal van spelen, lachen, wenen dat je helemaal oplaadt voor een nieuwe start!
… En dan is er het nieuwe jaar. GENIET VAN DE JAARWISSELING!
Meer weten
David Dewulf, Mindfulness in je relatie. Liefdesmeditaties (Lannoo), € 14,99
David Dewulf, Heartful leven mindful werken. Balans in je leven in 7 stappen (Lannoo), € 10 (tem. 31/12/2015, daarna € 19,99)