Net nu de kinderen het huis uit zijn en men eindelijk wat meer tijd vindt voor zichzelf en voor de partner – misschien wel een nieuwe partner – gebeurt het toch wel, zeker! Want daar is de menopauze die zich van de ene dag op de andere manifesteert. Abrupte daling van de hormonen, opvliegers, slapeloze nachten, enkele extra kilo’s… En nochtans is het einde van het moederschap voor heel wat vrouwen soms synoniem van een seksuele wedergeboorte omdat ze aan een nieuwe relatie beginnen of precies omdat ze zich verlost voelen van hun verantwoordelijkheden ten overstaan van hun kinderen die het ouderlijk nest hebben verlaten.
Elisa Brune, journalist en schrijfster van heel wat boeken over vrouwelijk seksueel plezier (het laatste heet ‘Labo Sexo’ – zie hieronder), ontmoette heel wat vrouwen van diverse leeftijden. ‘Op hun 30e vindt de meerderheid seks belangrijk. Het is vanaf hun 50e dat de contrasten het grootst zijn. Sommige hebben totaal geen zin meer in seks en vinden dat heel goed zo. Dat komt hen goed uit, omdat ze al veel te lang een bepaalde relatie hebben. De vonk is helemaal uitgedoofd, vandaar ook dat ze geen zin meer hebben. Soms ook omdat ze vrijgezel zijn of hun partner hebben verloren. Anderen hebben (bijna) geen seksleven meer en vinden dat spijtig.
Nog anderen hebben een bevredigend seksleven of beleven op die leeftijd een soort van erotische openbaring met ongekende genotsniveaus. Ik heb heel wat vrouwen horen vertellen dat zij de indruk hadden om pas na hun 50e aan hun seksleven te zijn begonnen. Dat is typisch het geval voor degenen die een nieuwe partner hebben leren kennen en een soort relatie ontdekken die zij vooraf niet hadden verkend. Vandaar ook een grote lust die mede door die amoureuze passie wordt aangewakkerd. De kwaliteit van het seksueel genot, het orgasme, de seks na je 50e kan beter zijn dan voordien.’
LAAT JE LICHAAM NIET INDOMMELEN
Alles is dus mogelijk en geeft aan dat de biologische factor absoluut niet dominant is voor het seksleven. Ook al leidt de daling van de hormonen tot een daling van de lustgevoelens. Die nieuwe situatie is absoluut onschadelijk, op voorwaarde dat men bewust beslist om het seksleven op een andere manier te benaderen.
‘De spontane en impulsieve lustgevoelens nemen sterk af. De gedachten dwalen minder vaak af naar seksuele onderwerpen omdat de hormonale motor op een lager toerental draait. Maar seks is meer dan lust. Het is emotie, gevoel, intellect, fantasie: een gereedschap dat onvoldoende gebruikt wordt door de vrouwen, want zij kregen van in hun jeugd vaak een schuldgevoel aangepraat voor hun ‘ongepaste’ dromen en aarzelen dus om zich vrijuit te laten gaan in de erotische films die zich in hun gedachten afspelen. Als de lust afneemt, kan men nog altijd een seksuele beleving hebben die op andere componenten steunt. Die is misschien minder wild of snel, maar dat is niet altijd een minpunt. Dat men zich minder opgejaagd voelt of de drang naar bevrediging ervaart, opent meer mogelijkheden voor sensualiteit dan voor louter seksueel plezier. Maar het belangrijkste is dat men opnieuw gaat vrijen vooraleer de drang er is, want een mens wordt al snel lui. Elkaar strelen, een erotische sfeer creëren om de goesting te prikkelen – en niet omgekeerd, zoals men vroeger deed. Het lichaam is zijn vermogen niet verleerd om tot een orgasme te komen.’
Dit is een belangrijke boodschap voor zij die bang zijn dat zij hun innerlijke seksuele drang zijn kwijtgeraakt. Toch waarschuwt Elisa Brune: laat het lichaam vooral niet indommelen, want dan kan de seksualiteit helemaal uitdoven. ‘Hoe langer men wacht tot de drang weer wakker wordt, hoe zwakker het seksleven. En hoe zeldzamer dit wordt, des te meer treedt de loomheid in. Opgelet daarmee. Seksualiteit wordt ook onderhouden door seksuele activiteiten. Hoe minder vaak men vrijt, des te minder men daar zin in krijgt want het lichaam verleert het gevoel van opwinding en genot.’
Het spreekt voor zich dat een goede levenshygiëne (evenwichtige voeding, geregeld sporten, geen tabak en geen overdadig alcoholgebruik) bijdragen tot een harmonisch seksleven. ‘Omdat alle factoren van de fysieke conditie en vitaliteit elkaar versterken.’ Na je 50e en tijdens een relatie met een partner uit dezelfde leeftijdsgroep komt het er soms ook op aan om je ‘horizon te verruimen, af te rekenen met de vooroordelen en het olympisch beeld van een prestatiegericht seksleven. Met wederzijds strelen kom je vaak heel wat verder.’
Elisa Brune
Labo Sexo – Bonnes nouvelles du plaisir féminin.
Uitgegeven bij Odile Jacob.