In onze door mannen gedomineerde maatschappij verliezen we makkelijk het contact met de oervrouw in onszelf. In een reeks artikels zoomen we in op wat het betekent om vandaag vrouw te zijn. Ten eerste: focus op wat ons in de eerste plaats vrouw maakt, namelijk ons lichaam.
Door Anne Wislez
There will be blood, get over it. Die ochtend ergens in april verslikte de onschuldige Newsweek-lezer zich wellicht in zijn koffie bij het lezen van zijn favoriete week-blad. De knallende letters op de rode cover met een weinig suggestieve tampon ernaast spraken boekdelen. Bloed zal er dus zijn, of we dat fijn vinden of niet, dat is de boodschap. Moet het echt zo in your face, zou een mens denken. Er lopen hier ook nog wat kinderen rond … En toch. Blijkbaar moet er soms geblokletterd worden om aandacht te krijgen, denkt een groeiende groep vrouwen die vinden dat het nu echt tijd is voor verandering. Verandering in de zin dat vrouwen niet langer aan een eenzijdig beeld en ideaal willen hoeven te beantwoorden, maar het volledige en reële gamma van vrouwelijke eigenschappen willen kunnen belichamen. En belichamen is het juiste woord, want het is juist hun lichaam dat hen in de eerste plaats vrouw maakt. En dat dat lichaam soms anders functioneert dan het mannelijke, daar willen ze zich niet langer over schamen. Zo simpel is het. Niet in hun privéleven, niet op hun werk, niet in de geneeskunde, nergens. Vrouwen zijn nu eenmaal de helft van het mensdom en dat mag zijn invloed hebben in het dagelijkse openbare leven.
Onbekend is onbemind
Vrouwen roeren zich op verschillende manieren. Menstruatiekunstenaars die foto’s laten zien van hun maandelijks bloed verzetten zich als ze door de beheerders van Instagram van de site worden gegooid. Vrouwen komen er met allerhande filmpjes voor op om openbaar hun kind borstvoeding te mogen geven. Ze laten luidop weten dat ze de pil afzweren als dat hun lijf en lust in verwarring blijkt te brengen. Actieve vrouwenplatformen sturen de boodschap uit dat ze niet meer bereid zijn zich te schamen voor een beetje haar onder hun armen, of striemen en extra kilo’s na een zwangerschap. En ze willen zich ook niet tot in den treure blijven excuseren voor hormonale schommelingen en emotionele momenten. We zijn vrouwen en we leven ook op deze planeet, mag het?
Begin dit jaar werd president Obama nog aan de tand gevoeld door YouTube-sensatie Ingrid Nilsen die hem vroeg waarom tampons en maandverband in veertig van de Amerikaanse staten eigenlijk als ‘luxeproducten’ getaxeerd worden. Hij was met verstomming geslagen en zei dat hij daar geen idee van had. ‘Waarschijnlijk omdat het mannen zijn die die wetten opstellen’, zei hij laconiek. Een rechttoe-rechtaanantwoord, maar hij had wellicht gelijk.
Ook de Amerikaanse gynaecologe Christiane Northrup merkt in haar bestseller ‘Vrouwenlichaam, vrouwenwijsheid’ op hoe de hele medische wereld op mannelijke leest geschoeid is en hoe dat onze houding tot ons lichaam bepaalt. Als niemand onderzoekt hoe en waarom aandoeningen zoals zeg maar stressincontinentie, bijnierinsufficiëntie of de ziekte van Alzheimer zich specifiek in een vrouwenlichaam manifesteren, hoe zouden we het dan weten? Vandaar het belang van haar werk, waarbij ze bij het gezondheidsadvies vanuit het vrouwelijke lichaam en een meer vrouwelijke benadering van gezondheid vertrekt.
Het valt haar ook op hoe weinig vrouwen zélf weten over de eigenheid van hun lichaam, waarom het is zoals het is en wat het werkelijk nodig heeft. Typisch vrouwelijke lichamelijke functies worden ook door vrouwen vaak als vervelend ervaren, verzwakkend, verstorend, beschamend. We hebben in onze cultuur ook geen echte vrouwencultus waarin we elkaar inwijden in bepaalde lichamelijke geheimen, weetjes en trucjes. Voor een groot deel zijn onze lichamelijke processen tegenwoordig overigens gemedicaliseerd, in en door een tot nu toe voornamelijk door mannen aangestuurde medische wereld. Niet vreemd dat er een zekere vervreemding is.