Een gebeurtenis in het leven van Aniana zorgde ervoor dat ze openlijk begon te praten over haar familiale tragedie. Ze schreef er zelfs een verdriet ontledend boek over, Het einde is nu, om andere nabestaanden te steunen, of iedereen die op zoek is naar persoonlijke kracht na een zware tegenslag.
“Het oorspronkelijke idee voor het boek was mijn moeders dementie. In 2012 werd ze gediagnosticeerd. Over haar ziekte zweeg ik in het begin ook vaak, maar dat was niet te vergelijken met de totale ontkenning van mijn vaders dood. Het duurde even, maar in 2015 kroop ik in de pen. En terwijl ik het verhaal van mijn moeder wilde vertellen, schreef ik over mijn vaders zelfdoding. Ik schrok er zo erg van dat ik het project vervolgens drie maanden niet meer heb aangeraakt.”
Traumatische dag
“Op die bewuste dag in 1997 stond ik op Station-Noord in Brussel op de trein te wachten naar mijn geboortedorp. Ik belde naar huis om te zeggen ik iets eerder thuis zou zijn. Mijn moeder nam op, maar ik hoorde enkel afgrijselijk gehuil. De huisarts nam het van haar over en bracht de vreselijke woorden: mijn vader was er niet meer. Hij vertelde het me niet met letterlijke woorden maar ik wist direct dat het om zelfdoding ging. De ganse rit naar huis heb ik gehuild.”
“Ons huis stond zwart van het volk in de dagen die volgden. Mijn moeder vertelde duizend keer hetzelfde verhaal, maar ik, 22 jaar op dat moment, kon dat niet. De dag van de begrafenis was ondraaglijk en daarna heb ik er tot een paar jaar geleden geen woord meer over gerept. Ik zweeg over de gebeurtenis, verhuisde later van mijn West-Vlaamse geboortedorp naar de anonieme stad Brussel en deed alsof er niets aan de hand was.”
Onbeantwoorde vragen
“Ik weet niet waarom hij het heeft gedaan. Hij heeft drie hartinfarcten gehad, kon niet meer werken en was de laatste maanden voor zijn dood depressief. Maar bij zelfdoding spelen altijd tal van factoren mee. Alleen al gegeven de beklemmende vragen waarmee een nabestaande kan worstelen: heb ik geen fatale signalen onderschat, had ik het kunnen voorkomen of ben ik zelfs schuldig? Dit wordt nog heftiger als een nabestaande de plaats van de tragedie als eerste betreedt. In dit verhaal was dat mijn moeder. Hoewel de correlatie tussen trauma en dementie geen gangbare piste is in de medische wereld, vond ik later bronnen die stellen dat een dementerend persoon zich afsluit van de wereld omdat hij of zij de pijn van een trauma niet langer bewust kan dragen. Ik zag dat bij mijn moeder.”
Doorbraak
“In 2010 kreeg ik een burn-out. Ik was op dat moment net gescheiden en leefde al die tijd voor mijn moeder, zus en mijn job. Altijd in de glorie van een ander. Vlak daarna kwam de diagnose van mijn moeder en nam ik een deel van de mantelzorg op me. Ik was constant ziek door de stress en realiseerde me dat ik eerst zelf beter moest worden vooraleer ik anderen wilde helpen, zoals mijn moeder. Dat was de kiem van mijn transformatieproces. Zelfliefde, van kleine dingen genieten en vooral afwijzing accepteren stond nu voorop. Dat laatste was altijd mijn grootste probleem, de afwijzing van mijn vader is immers de grootste die een kind kan krijgen.”
“Mijn grootste keerpunt vond in december 2018 plaats. Ik sprak tijdens een TEDx Talk voor een zaal van duizend man over mijn vaders overlijden. Eenmaal op het podium hoorde ik mezelf tot mijn eigen verbazing zeggen dat hij zichzelf had opgehangen. Die exacte woorden over zijn zelfdoding had ik nooit eerder uitgesproken. Wat een bevrijding! Ik zag met eigen ogen dat hetgeen waar ik al die tijd zo bang voor was, een grote zegen bleek te zijn. Dit was het einde van de jarenlange ontkenning van mijn trauma. Ik kon het eindelijk langzaam maar zeker een plaats geven. De pijn om zijn verlies zal nooit weggaan, maar het beheerste niet langer mijn leven.”
Praten over tegenslagen
“Ik heb ondervonden dat praten over trauma’s juist helpt om het geluk te hervinden, zoals weergegeven in mijn autobiografie. Het gaat niet alleen over hem, ik wil lotgenoten die met welke tegenslag dan ook in het leven te maken hebben gehad een hart onder de riem steken. Nabestaanden, maar ook naasten die niet weten hoe te reageren. Het is zo ingewikkeld en er zijn zoveel vragen. Ik heb me nooit als doel gesteld een antwoord te krijgen op de vraag waarom hij het heeft gedaan, dat lukt simpelweg niet meer. Maar de antwoorden die ik over mezelf heb gekregen in dit proces hebben me wel veel gegeven: hoop niet op beterschap, je kunt zelf kiezen voor positiviteit. Praat over verdriet, kom je angsten onder ogen en het geluk zal weer op je pad komen.”
Aniana’s literaire debuut ‘Het einde is nu’ is verschenen vlak voor 21 november, de Internationale Dag voor de Nabestaanden van Zelfdoding. Inmiddels heeft Taelman zich volledig toegelegd op het schrijverschap en is ze bezig met het tweede deel uit de reeks.
De mooiste berichten van Fifty & Me in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.