Cholesterol. Het woord betekent meestal niet veel goeds, maar weet u ook precies wat het is, wat het doet met uw lichaam en wat u nu wel en niet moet doen voor een gezond cholesterolgehalte? Wij zetten alles op een rijtje, want kennis is macht… over uw eigen lichaam.
Door Sofie Vanden Bosche
Wat is het?
Cholesterol. Eens dat woord valt, denken we vaak dat er iets mis is én dat dat komt omdat we niet gezond eten. Dat is niet helemaal waar. Dat er ook goede cholesterol bestaat, wist u misschien al, maar weet u ook dat het grootste deel van de cholesterol aangemaakt wordt door ons eigen lichaam?
Onze lever maakt ongeveer twee derde van de cholesterol in ons lichaam aan, de rest komt uit voeding. Deze vetachtige stof is onder andere broodnodig voor de opbouw van onze celwanden en de aanmaak van vitamine D en gal.
Cholesterol is grofweg onder te verdelen in twee categorieën. In ons bloed is cholesterol gebonden aan partikels (HDL, LDL, enz.) die instaan voor de circulatie ervan.
– Cholesterol gebonden aan LDL-partikels (lipoproteïnen met een lage dichtheid) blijft bij een teveel rondcirkelen in het bloed en kan zich vastzetten op de aderwanden. Op den duur kunnen die daardoor verstoppen. Daarom noemen we dit “slechte” cholesterol.
– Cholesterol gebonden aan HDL-partikels worden bij een teveel terug naar de lever gevoerd waar ze worden verwijderd. Vandaar de benaming “goede” cholesterol. Het is vooral de verhouding tussen beide soorten cholesterol die belangrijk is. Er is sprake van hypercholesterolemie (teveel cholesterol) als uw totale cholesterol de waarde van 190 milligram per deciliter bloed overstijgt, of als uw LDL hoger is dan 115 mg/dl. De minimumwaarde voor HDL is 35 à 40 mg/dl.
Wat doet het met uw lichaam?
Een te hoog cholesterolgehalte voorspelt niet veel goeds. Aderen die dichtslibben zorgen er immers voor dat belangrijke organen teweinig bloedtoevoer krijgen.
- Hart- en vaatziekten zijn de bekendste gevolgen van teveel cholesterol. Angor of angina pectoris wordt veroorzaakt door een verminderde bloeddoorstroming van de kransslagaders. Het lijkt op een hartaanval, maar is het niet: de effecten zijn omkeerbaar. Een erger gevolg kan wél een hartaanval zijn.
- Hersenen die niet goed doorbloed worden, kunnen tot beroertes leiden.
- Als de benen teweinig bloed krijgen, riskeert men arteritis, een ontsteking van de aderwanden.
- Nierfalen kan optreden.
Hoe herkent u de signalen?
Duidelijke symptomen zijn er niet voor een verhoogd cholesterolgehalte. Vraag daarom zeker aan je arts of huisarts om je cholesterolwaarden te testen.
Beroertes kondigen zich soms aan door een verstoorde motoriek of zintuigen aan één kant van het lichaam. Arteritis merkt u bijvoorbeeld aan hevige pijn in uw benen als u stapt.
Om duidelijkheid te krijgen over uw cholesterolgehalte zit er maar één ding op: een bezoek aan de dokter. Mannen van 35 jaar en ouder en vrouwen van 45 jaar en ouder wordt aangeraden om regelmatig een onderzoek te laten doen.
Wat kan u eraan doen?
Een goede levensstijl kan op korte termijn heel wat moeite kosten, maar op lange termijn een weldaad voor uw lichaam zijn. Onder andere voor uw cholesterol.
- Beweeg voldoende. Beweging stimuleert de afbraak van vetten in de organen.
- Stop met roken, want het heeft precies het omgekeerde effect als bewegen!
- Let op uw voeding. Een gezond eetpatroon kan uw cholesterolgehalte met 10 à 15 procent doen dalen. Beperk de slechte – verzadigde – vetten in kaas, charcuterie en gebak. Schakel over op margarine op uw boterham in plaats van boter, eet minstens twee keer per week vis in plaats van vlees.
- Voeg plantensterolen toe aan je menu. Het is wetenschappelijk bewezen dat plantensterolen cholesterol verlagen. Aan bepaalde margarines, zoals Becel ProActiv, zijn plantensterolen toegevoegd. Hierdoor kan je je cholesterol met 7% à 10% verlagen na 2 of 3 weken tijd.