Je kind beslist het ouderlijk nest in te ruilen voor een ‘eigen optrekje’? Dat is a priori goed nieuws, maar het betekent ook dat men een pad naar de toekomst betreedt dat bezaaid ligt met… financiële valstrikken. Wanneer je eigen huis is afbetaald, zoals dit doorgaans het geval is bij ouders in de vijftig, kan je je kind helpen een woning te kopen. We overlopen de meest courante opties.
Schenken via een bankoverschrijving
Op het eerste gezicht is een schenking via een eenvoudige bankoverschrijving, zonder mededeling, de gemakkelijkste manier om een van je kinderen te helpen. Technisch gezien klopt dit ook, maar let op voor de gevolgen indien de schenkende ouder binnen drie jaar komt te overlijden. Dan dient het begunstigde kind successierechten te betalen. Het wettelijk kader beschouwt deze schenking dan inderdaad als een voorschot op de erfenis en dit wordt op de dag van het overlijden van de schenkende ouder in mindering gebracht op het erfdeel van de begunstigde. Dit risico kan worden vermeden door de schenking te registreren. Er zij op gewezen dat de schenkingsrechten niet noodzakelijkerwijs door de begunstigde moeten worden betaald. Voor een schenking van roerende goederen (in rechte lijn) bedragen de rechten 3,3% in Wallonië en 3% in Vlaanderen of Brussel. Voor een schenking van onroerend goed (in rechte lijn) zijn de rechten (identiek in de drie gewesten) progressief. De tarieven variëren van 3 tot 27% en zijn afhankelijk van de geschonken bedragen. Een voorbeeld. Voor een bedrag beperkt tot 150.000 euro bedraagt het tarief 3%. Maar het stijgt tot 9% voor de hogere schijf, van 150.000 euro tot 250.000 euro. Heel wat speciale gevallen vereisen de tussenkomst van een notaris.
Borg staan voor een lening
Een tweede oplossing is om borg te staan voor een lening bij een bank ten voordele van een kind. ‘Dit is een optie waar men goed over na moet denken voordat men zich engageert. Heb je voldoende reserves om het hoofd te bieden aan een onvoorziene gebeurtenis waardoor je grote sommen geld zou moeten vrijmaken? Loop je niet het risico je inkomen te verliezen en dus de lening niet te kunnen terugbetalen indien nodig?’, oppert vastgoedspecialist Alain Narmont. Concreet kan de akte rechtstreeks terugslaan op persoonlijke goederen of via een hypotheek op een onroerend goed. In geval van wanbetaling zal beslag worden gelegd op dit gehypothekeerde goed (en alleen op dit goed). De borg wordt meestal aanvaard (of niet!) na een kredietcontrole. Er is ook een variant, maar alleen voor wie niet bang is voor risico’s: hoofdelijke aansprakelijkheid. Deze verbintenis verplicht je ertoe de lening terug te betalen in de plaats van je kind als hij of zij dat niet meer kan. Voorzichtig, dus!
Geld lenen
Los van de terug te betalen lening kan je zoon of dochter geld nodig hebben voor bijkomende kosten of voor renovatiewerkzaamheden. In plaats van een vaak dure persoonlijke lening af te sluiten, kunnen ouders het benodigde geld geheel of gedeeltelijk lenen. ‘Ook bij een optimale verstandhouding tussen de generaties is het raadzaam de overeenkomst schriftelijk vast te leggen, met inbegrip van het geleende bedrag, de maandelijkse termijnen, de aflossingsperiode en de eventuele rentevoet. Dit voorkomt onenigheid die tussen de partijen zou kunnen ontstaan. Het is een waarborg voor het kind dat kan bewijzen dat het de lening regelmatig heeft terugbetaald en voor de ouders die kunnen bewijzen dat de lening is aangegaan’, legt Alain Narmont uit. En als het kind stopt met terugbetalen? Dit risico, dat niet valt uit te sluiten gezien de ups en downs van het leven, kan worden vermeden door een notariële akte op te stellen met een uitvoerbare titel. Op die manier kan, indien het kind de lening niet terugbetaalt, beslag worden gelegd op zijn of haar bezittingen. Alles of een deel ervan, afhankelijk van de schuld.
Als je rente van je kind wil vorderen, moet je 30% roerende voorheffing aan de belastingen betalen. Let op: ook als je op een dag besluit dat je kind je niets meer verschuldigd is, zal het saldo als een schenking worden beschouwd.
Facturen werkzaamheden betalen
Ook dit is een populaire optie en zij lijkt eenvoudig uitvoerbaar. Maar ook dit moet via een duidelijk omschreven procedure gebeuren om problemen met je andere kinderen en de belastingen te voorkomen. Het betreft hier inderdaad geen lening, maar een indirecte schenking, op voorwaarde dat het om een aanzienlijk bedrag gaat en niet alleen om de aankoop van renovatiemateriaal of uitrusting.
In een gezamenlijke overeenkomst, die wordt opgesteld nadat de rekeningen zijn betaald, zal de ouder bevestigen dat het om een indirecte schenking gaat. Dit document dient bewaard, samen met de betaalde factuur en een kopie van de bankoverschrijving. De begunstigde hoeft geen successierechten te betalen zolang de ouder binnen drie jaar in leven blijft. Het voordeel van deze pacte adjoint voor de ouder ligt in de verzekering dat de uitbetaalde middelen zullen worden gebruikt voor de terugbetaling van het werk.
Hoeveel kan je lenen?
Tegenwoordig is het bijna onmogelijk om het volledige bedrag te krijgen dat nodig is om een eigendom te kopen. Behalve in zeldzame gevallen zal de bank eigen middelen vragen om de lening toe te kennen. Die eigen middelen zijn het geldbedrag dat de kredietnemer bij de aanvang heeft. Hoe groter die zijn, hoe groter ook het bewijs van het terugbetalingspotentieel van de ontlener aan de bank. In de praktijk moet dit ten minste 10% van het totale bedrag zijn en idealiter zelfs 30% om de bank gerust te stellen. Dit is een bedrag dat zorgvuldig dient geëvalueerd zodat de reserves niet worden uitgeput.
De leukste berichten van Fifty & Me in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.
Beeld © Getty Images