Tijdens de menopauze daalt de hormonenproductie: voor heel wat vrouwen is dat synoniem van overgangsklachten en zowel psychologisch als lichamelijk ongemak. Wij staan even stil bij het al te verbreid gegeven dat de menopauze het einde betekent van seksualiteit.
DOOR MARTINE DORY
Wat zegt onze maatschappij over de cycli en meer bepaald de hormonale storingen die vrouwen op belangrijke momenten in hun leven ervaren? Onze maatschappij is erg prestatiegericht. En aangezien schommelingen schrik aanjagen, hebben mensen de neiging alles te willen normaliseren. Dat geldt ook voor die overgangsmomenten in de vrouwelijke cycli en met name voor de menopauze, die het einde van de regels inluidt. En toch heeft men moeite om dat te aanvaarden. Dus om dat te “normaliseren” geeft men medicijnen.
“Menopauze”? Het klinkt bijna als een vies woord! Zo fel is het geassocieerd met afname van het oestrogeengehalte, opvliegers, osteoporose, vaginale droogte… Niets dan negatiefs!
En toch is het een fantastische overgangsperiode naar een andere vorm van vruchtbaarheid. Alleen moeten vrouwen leren luisteren naar wat er zich in hun lichaam en in hun leven afspeelt. Al die overgangsmomenten gaan gepaard met een constructieve spanning. Laten we de chaos zijn werk doen en de metamorfose met beide handen aangrijpen. Want dankzij die chaos vindt het lichaam met zijn eigen capaciteiten opnieuw een evenwicht. Als men de opvliegers ziet als een loutering, als een middel van het lichaam om zichzelf te zuiveren, krijgen ze toch op slag een andere bijklank, niet? Als de eierstokken minder hormonen produceren is dat beslist niet abnormaal, integendeel! Het is een volkomen normale fysiologische evolutie, die perfect is aangepast aan de nieuwe levenscyclus.
Zou de afname van oestrogeen in het lichaam een invloed hebben op seksueel verlangen?
In geen geval! Verlangen is een combinatie van diverse factoren, ongeacht de leeftijd. Het hangt af van het klimaat en de plaats, de levensomstandigheden, de relatie die een vrouw met haar partner heeft, de noodzaak tot contraceptie, enz. In de menopauze worden vrouwen juist bevrijd van het juk van contraceptie. Vrouwen op deze leeftijd zijn succesvol, ze worden sociaal erkend, zijn zelfverzekerd en voelen zich goed in hun vel. De omstandigheden om de liefde te bedrijven zijn dus optimaal.
Sommige vrouwen ervaren op deze leeftijd zelfs voor het eerst het vaginale orgasme, de befaamde G-plek! Een vrouw met rimpels kan even goed (of zelfs beter?) vrijen dan een vrouw zonder rimpels! Dus stop met al die voordelen over menopauzale vrouwen.Wat wel waar is, is dat mannen en vrouwen op hun vijftig/zestig jaar zin kunnen krijgen om op een andere manier te vrijen. Liefde is meer dan penetratie alleen. Er zijn nog zoveel andere dingen.
Ook moeten mensen eens ophouden met mannen te kwellen met het dictaat dat ze ten allen koste een erectie moeten hebben om goed te kunnen vrijen. De prestatiecultus zoals die in onze maatschappij bestaat, leidt tot allerlei neveneffecten, zoals het gebruik van blauwe pilletjes, die echter bepaalde risico’s inhouden. Wie heeft er gezegd dat we “sexmachines” moeten zijn tot in het graf? Het wordt tijd dat we een aantal stereotypen (genre ‘mannen moeten altijd zin hebben’) terug in vraag stellen.
Sensualiteit en tederheid dus?
Absoluut! Alle zintuigen wekken met een uitwisseling van strelingen, tederheid, aandachtig kijken, smaken, geuren, enz. En niet alleen in bed! Het is de leeftijd waarop men het meest naar zichzelf luistert. Het ritme verandert, we nemen een beetje gas terug, we gaan in op wat er in ons leeft… en we willen niet langer voldoen aan het gemaakte schoonheidsideaal van de boekjes! Die drang naar uiterlijke schoonheid ligt aan de basis van het succes van de hormoonsubstitutietherapie. Die is bedoeld om opvliegers en osteoporose tegen te gaan maar wordt meer dan eens gebruikt om de uiterlijke tekenen van veroudering uit te stellen.
Dat is zelfs het credo van heel wat gynaecologen die de therapie aanprijzen. Kan deze behandeling het seksleven verbeteren?
Volgens bepaalde wetenschappelijke studies zou het vaginale slijmvlies door de daling van het oestrogeengehalte gevoeliger zijn. Dat wil echter niet zeggen dat dit de oorzaak is van het gebrek aan comfort tijdens de seksuele betrekkingen. Het is vaak een communicatieprobleem. Deze levensfase zou de gelegenheid moeten zijn om een nieuwe dialoog op te starten, in de eerste plaats met zichzelf, maar ook met de partner, om een andere soort van seksualiteit te ontdekken, die beter is aangepast aan wat men op dat ogenblik doormaakt.
Men heeft het wel vaker over vaginale droogte…
Nog zo’n verkeerd idee! Tijdens de menopauze werken de klieren goed. De vaginale slijmvliezen zijn weliswaar fijner en dus gevoeliger maar elke vrouw kan met doordachte keuzes waken over haar welzijn. Op het gebied van hygiëne bijvoorbeeld, kunnen ze te zure zeep (zoals sommige schuimende producten) vermijden, een te zure voeding (te veel suiker, alcohol, kaas, vlees, enz.) mijden, oliën met vitaminen E+F opnemen in het dieet (olie op basis van lijnzaad, tarwekiemen, onager en bernage, herfsthooi, enz.), zich masseren met calendulaolie, enz.
Een kleine tip om de slijmvliezen vochtig en elastisch te houden: spoel ’s ochtends bij het opstaan de mond gedurende enkele minuten met een beetje zonnebloemolie en spuw terug uit. Mensen moeten ophouden met de menopauze te stigmatiseren met allerlei vooroordelen.
Die vooroordelen zijn dodelijk voor het verlangen! Als men geen zin heeft om te vrijen, neemt het lichaam ook geen maatregelen om seksuele betrekkingen mogelijk te maken en dat is bij ELKE leeftijd zo. En, met het risico om in herhaling te vallen, benadruk ik nogmaals dat penetratie niet de enige manier is om de seksualiteit te beleven.
Massages zijn toch ook een manier, zeker als men alleen is, om aanrakingen hun zintuiglijke, sensuele en… essentiële plaats terug te geven?
Het is waar dat de huid het meest zintuiglijke orgaan is en een massage doet dan ook ongelofelijk deugd! Maar zingenot begint ook in de badkamer. Duik eens in een bad met essentiële oliën en masseer jezelf daarna met een kwalitatieve voedende olie. Ook dat is sensueel genot. In onze workshops rond borstgezondheid stellen we vrouwen voor hun eigen borsten te masseren. Die bewuste en zachte aanraking maakt ook het lymfevocht vrij en laat het circuleren.
Is de menopauze niet het moment om over te gaan naar een spirituelere seksualiteit?
Vast en zeker, maar dat is voor elke vrouw anders. Seksualiteit kan zoveel gezichten aannemen. Te beginnen met te weigeren om ten allen koste seks te hebben, te luisteren naar de diepste verlangens en zich open te stellen voor nieuwe, sensuele en creatieve vormen van expressie. Andere passies, andere vruchtbaarheden.