Ja, het bestaat
Aan de basis van ons ritme ligt een rijtje klokgenen dat uitkomt op een cyclus van grofweg 24 uur; bij de een duurt die cyclus iets langer dan 24 uur, en bij de ander iets korter. En ja, dat is dus echt het wetenschappelijke verschil tussen ochtend- en avondpersonen. In de persoonlijkheidspsychologie spreekt men dan vaak over de dimensie morningness-eveningness.
In de tijdspanne van 24 uur fluctueren er heel wat processen in je lichaam. “Dat gebied heet de nucleus suprachiasmaticus. Die stuurt de klokken aan en zorgt voor de afgifte van hormonen”, vertelt chronobioloog Niki Antypa aan Quest. Denk aan je lichaamstemperatuur en de geluksstofjes in je hersenen, of juist sociale prikkels. Stond je (pre corona) op een feestje, dan val je natuurlijk niet plots in slaap. Althans, dat nemen we maar aan.
Personen met het kortere ritme vertonen eerder op de dag een piek in lichaamstemperatuur en worden eerder op de dag moe, terwijl mensen met de langere klok juist later slaperig worden. Het is dan voor een avondmens ook moeilijker om 06.00 op te staan omdat ze op dat moment geen typische daling in lichaamstemperatuur vertonen.
Twintig procent is avondmens
“Ongeveer twintig tot dertig procent van de mensen is een avondmens. Zij gaan na middernacht slapen, en staan het liefst op om een uur of negen, tien, elf. Ze gaan ook liever ’s avonds dan ’s ochtends sporten” zo vertelt Antypa.
Tegelijk is ook twintig tot dertig procent van de bevolking ochtendmens. “Zij staan om een uur of zes op, en geven het liefst ’s ochtends presentaties. En ongeveer de helft van de mensen zit daartussenin.”
De genetische klok is dus wat-ie is. Wie geen ochtendmens is, zal er ook nooit zomaar eentje worden. Weet je eigenlijk niet goed wat jouw natuurlijk ritme is? Deze wetenschappelijk gevalideerde vragenlijst, de Morningness-Eveningness Questionnaire, kan je daar antwoord op geven.
De leukste berichten van Fifty & Me in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.
Beeld © Shutterstock