Alsof gelijkheid niet bestaat, willen sommigen toch graag hun anders-zijn benadrukken door anderen naar beneden te halen. Zo’n minderwaardigheidscomplex is moeilijk om van af te komen. Maar er zijn oplossingen.
Het minderwaardigheidscomplex samengevat
Hoe we het complex definiëren? Eigenlijk simpelweg als een perceptie van jezelf en je capaciteiten die lager ligt vergeleken met het beeld dat je van anderen hebt. Een vrouw met een minderwaardigheidscomplex zal zichzelf minder mooi, minder aantrekkelijk of minder intelligent vinden. “Het is – op z’n zachtst gezegd – een verraderlijk complex, omdat het geleidelijk ontstaat. Soms wordt het aangewakkerd door (on)bewust negatieve opmerkingen van collega’s of familieleden“, legt gedragsspecialist Nathalie Moens uit.
Wat zijn de belangrijkste symptomen?
Ben ik slachtoffer van een minderwaardigheidscomplex? Een vraag die je kan beantwoorden aan de hand van enkele belangrijke symptomen:
– De neiging om de capaciteiten van de mensen rondom je te overschatten
– Een blijvend negatief oordeel
– Een neiging tot sociaal isolement
– Afwijzing van verwijten van anderen
– Gebrek aan ambitie door gebrek aan zelfvertrouwen
– Gevoelens van jaloezie of zelfs afkeer van het succes van anderen
– Voortdurende kleineren van iemands prestaties
– Onvermogen om je in een groep te laten gelden
– Gebrek aan zelfvertrouwen
Een complex met een diverse oorsprong
Volgens Nathalie Moens vindt dit complex zijn oorsprong in de kindertijd: “Je herinnert je ongetwijfeld wat je ouders je hebben gezegd, namelijk dat je jezelf niet naar voren te schuiven mag schuiven ten opzichte van anderen en niet mag opscheppen over je successen. Iets wat mensen met dit complex als volwassenen nog steeds doen, en om verschillende redenen.” De andere oorzaken van het complex? “Een minderwaardigheidscomplex kan ontstaan als gevolg van mislukkingen die je zelfvertrouwen ondermijnen. Het kunnen opeenvolgende mislukkingen in de liefde zijn of het plots verliezen van je werk. Bij iemand met een gebrek aa veerkracht kan zo’n complex vreselijk zijn. Ten slotte kan het gekoppeld worden aan geslacht, huidskleur of sociaal niveau.”
Welke oplossingen zijn er voorhanden?
“Om eruit te komen is het eerst en vooral belangrijk om je niet meer te vergelijken met anderen. Iedereen is anders en heeft zijn eigen fysieke, intellectuele en professionele capaciteiten. Dat moet je accepteren, want het is een essentiële stap om je van het complex te bevrijden,” legt Nathalie Moens uit. Ze voegt toe: “Mislukking en verschil mislukking maken deel uit van onze reis. Perfectie bestaat niet en zou dus ook niet tot een complex moeten leiden.” Wat je concreet kan doen om het te overwinnen? “Ten eerste, een lange meditatiesessie over wat jou kenmerkt. Wat kan concreet worden gedaan om dit complex te overwinnen? “Ten eerste, hou een lange mediteersessie over wat jou kenmerkt. Wanneer je je gebied van expertise hebt ontdekt, ontwikkel het dan. En praat over je succesvolle projecten. Wat je tekortkomingen betreft – die best reëel kunnen zijn, bijvoorbeeld je taalbeheersing of digitale vaardigheden – overbrug ze zoveel mogelijk, bijvoorbeeld door een opleiding.”
En als je pijn te diep blijkt, heb je nog de mogelijkheid om cognitieve gedragstherapie te volgen bij een psychiater of psychotherapeut. Zo kan je samen aan je eigenwaarde en de oorzaken van het complex werken.
De leukste berichten van Fifty & Me in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.
Beeld © Shutterstock