In onze jachtige samenleving is stilte een gegeerd goed. Maar wat als je slechthorend bent en geluidloosheid omslaat van een zegen naar een vloek? De lijdensweg van gehoorverlies is een probleem dat alle leeftijden treft, zo getuigt Lauren – die zo’n vier jaar geleden aan den lijve ondervond dat gehoorschade niet noodzakelijk een te voorkomen euvel is. Nochtans had ze die bewuste donderdag eigenlijk elders moeten zijn: “Ik had een afspraak in Brussel, maar kreeg uiteindelijk geen toestemming om de les te missen. Best pijnlijk als je je bedenkt dat het allemaal anders had kunnen lopen.”
Foute boel
Op 17 mei 2018 bood de lentezon een gerechtvaardigd alibi voor een partijtje honkbal. De hitte was immers niet zo zinderend als tijdens de zomermaanden. Lauren voegde zich gauw bij haar teamgenoten en kletste nog wat met de leerkracht alvorens het spel zou beginnen. Maar mensen zijn competitieve wezens, en de tegenpartij toonde zich op dat ogenblik minder geduldig. “De naderende bal zag ik niet aankomen, tot het te laat was. Een schokgolf van pijn baande zich een weg door mijn rechteroor, dat de volledige klap opving. Daarna werd alles zwart.”
Even later werd Lauren wakker in een rolstoel. Haar oogleden voelden zwaar, haar hoofd gehuld in mist en bij elke ademhaling leek het alsof ze een steile berg beklom. Versuft probeerde ze uit te zoeken wat er gaande was. “Wandelen bleek al gauw uitgesloten, want de slag had mijn evenwichtsvermogen flink onderuitgehaald. Rondom mijn oor zat een drukverband met ijs, waardoor elk geluid gedempt binnenkwam. Als een speer raceten we naar de auto en zetten we koers richting ziekenhuis, waar ik onmiddellijk pijnstillers kreeg.” Dat het écht foute boel was, besefte ze nog niet.
Het kwartje viel pas later die dag, toen ze aanklopte bij de neus-keel-oorarts. “Alle onderzoeken wezen op een aanzienlijk gehoorverlies, en tot overmaat van ramp had ik last van een akelige pieptoon die het geluid van knarsende nagels op een schoolbord kinderspel deed lijken. Tinnitus.” Ze werd vrijwel meteen geopereerd, nam medicatie en kreeg een cortisonespuit rechtstreeks in het trommelvlies. De daaropvolgende periode markeerden tweewekelijkse hoortests de agenda. “En ondertussen bleven de nachten hels, want aan de herrie in mijn hoofd was geen ontkomen.”
Drempelvrees
Aanvankelijk was Lauren hoopvol. Maar naarmate de weken voorbijgleden, nam een wolk van onmacht en frustratie de bovenhand. Want zo groot de vreugde was wanneer de tinnitus eenmaal wegebde, zo intens was de teleurstelling toen haar gehoor verder aftakelde en herstel slechts een ijdele droom bleek. “Ik strandde op een verlies van 95 decibel, hoorde bijna niets meer en kon enkel nog vertrouwen op mijn linkeroor.” Het finale verdict? Een hoortoestel. “En nee, geen lieverdje dat zich zonder al te veel poespas in de gehoorgang nestelt. Ik was enkel gebaat met zo’n kolossaal gevaarte dat achter mijn oor zou komen te zitten.”
“Ik heb me er lang tegen verzet. Een hoortoestel heeft tenslotte geen bijster hip imago, en die drempel vond ik als zelfbewuste tiener onoverkomelijk.” Dat de nood reëel was, probeerde ze intussen te verdringen. “Televisiekijken op een ‘normaal’ volume was geen optie meer, en tijdens hockeywedstrijden leek plots elke bal van links te komen. Bovendien kon ik gesprekken in de kroeg nog nauwelijks volgen, terwijl ik zelf steeds luider ging praten – met alle snibbige opmerkingen van dien.”
Psychologische begeleiding leerde Lauren dat de situatie onhoudbaar werd, en het besef daalde ongenadig in: een hoortoestel zou haar, ondanks alles, een pak ellende besparen. Met een klein hartje en een flinke dosis tegenzin trok ze naar het hoorcentrum, waar haar oog viel op een apparaat dat naadloos aansloot bij haar bruine lokken.
Paardenstaart
Het hoortoestel werd haar trouwste bondgenoot, maar ook haar grootste vijand. Want hoewel de voordelen zich tot op heden grondig laten voelen, is het probleem niet opgelost: “Alledaagse, banale dingen zijn minder vanzelfsprekend en de kleinste onoplettendheid wordt keihard afgestraft. Geen batterijen op zak? Pech. Toestel mee onder de douche genomen? Dubbel pech, vooral voor je portemonnee.” Daarbij doet het geluid van een hoorapparaat denken aan de klankband van een vooroorlogse Franse zwart-witfilm en schrikt ze nog regelmatig op van de hoeveelheid ongefilterde prikkels. “Rumoerige plaatsen zijn dan een no-go, wat verre van ideaal is als je zoals ik in een restaurant werkt. Af en toe kies ik er daarom voor om mijn toestel niet te gebruiken. Liplezen gaat me gelukkig vrij goed af, al gooide de mondmaskerplicht de afgelopen jaren behoorlijk wat roet in het eten.”
Toch is het niet daar waar het schoentje werkelijk knelt. Lauren blijft namelijk ronduit allergisch voor de onflatteuze aanblik van een elektrisch hulpmiddel achter haar oor. En dat persoonlijke onbehagen groeit recht evenredig met haar angst voor de reacties van buitenstaanders, die ze bij voorkeur in het ongewisse laat. “Om die reden zal ik bijvoorbeeld nooit een paardenstaart maken terwijl ik mijn hoortoestel draag. Zelfs niet thuis, in het bijzijn van mijn familie. Daar voel ik me gewoonweg nog niet sterk genoeg voor.”
Onbegrip
“Of ik wrok koester? Nee, ik heb me er inmiddels bij neergelegd. Toegegeven: de eerste maanden verweet ik het de klasgenoten die instonden voor het gooien en wegslaan van die bal. Een van hen was een goede vriendin van me, waardoor haar aandeel in het voorval des te harder aankwam. Maar dat is nu uitgepraat, want ik besef dat het niet met opzet gebeurde.” Of de andere persoon zich schuldig voelde, blijft haar echter een raadsel. “Uit zijn mond glipte niet één keer het woord ‘sorry’, laat staan enige blijk van mededogen.”
Wat Lauren wél jammer vindt, is het algemene onbegrip. “En dan heb ik het niet alleen over vermeende grappige uitlatingen als ‘steekt uw machien in!’ wanneer ik moeite heb om iets te verstaan. Na het ongeval bleef de school volhouden dat ze geen enkele schuld had, om zo min mogelijk te hoeven delen in de medische kosten. Met een gemiddeld prijskaartje van €3000 koop je een hoortoestel tenslotte niet zomaar tijdens een middagje shoppen, en na zo’n vier à vijftal jaar is het alweer aan vervanging toe. Maar toen we de zaak voor de rechter brachten, koos die de kant van de school. Dat was lastig te verteren, want het voelde alsof mijn pijn werd gebagatelliseerd.”
Volgens Lauren onderschatten mensen vaak de impact van gehoorschade, omdat het een onzichtbaar kwaad is. En dat kwaad reikt verder dan een gebrekkig hoorvermogen: “Het is een continu rouwproces dat vergezeld gaat van een hoop mentale beslommeringen. Met mijn gehoor raakte ik ook mijn zelfvertrouwen kwijt.”
De leukste berichten van Fifty & Me in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.