Seules les bêtes is een adaptatie van de roman van Colin Niel. Wat trok je zo aan in het boek?
Meerdere dingen eigenlijk. Het is vooral een heel merkwaardig verhaal. De spannende plot vol mysterie neemt je mee op sleeptouw in twee werelden waar alles elkaar lijkt tegen te spreken. Enerzijds is er het Franse platteland, meer bepaald de streek van de Causses (kalkplateaus), waar veefokkers soms zo geïsoleerd leven dat ze er moeilijk in slagen een gezin te stichten. Vijfduizend kilometer verderop ligt Abidjan, een Afrikaanse metropool met bijna vijf miljoen inwoners, waar jongeren ervan dromen om fortuin te maken als cyberzwendelaar. De personages van Colin Niel zijn zo levensecht en aantrekkelijk, dat ik zin kreeg om ze in levenden lijve te zien. Ik vond de unieke structuur van de roman ook intrigerend: elk hoofdstuk is geschreven vanuit het standpunt van een ander personage. Zo vertelt hij eigenlijk hoe elk personage kijkt naar de liefde… waardoor je echt meeleeft terwijl de plot zich ontrafelt.
Wat is volgens jou de meerwaarde van een film opgebouwd rond verschillende perspectieven?
Dankzij deze structuur creëer je mysterie en spanning. Elk nieuw hoofdstuk onthult een nieuwe laag van het grotere geheel, een ander standpunt, nieuwe elementen, die een ander licht werpen op wat er gebeurd zou kunnen zijn. Die nieuwverworven inzichten creëren op hun beurt nieuwe schaduwzones. Deze bijzondere structuur zorgt er ook voor dat de kijker heel actief naar de film kijkt. Telkens van standpunt veranderen kan in eerste instantie lichtjes desoriënterend zijn, maar wordt al snel spannend en speels. En tegelijk blijft de plot onveranderd: de verdwijning van Evelyne Ducat tijdens een sneeuwstorm blijft het ankerpunt waarrond het hele verhaal draait.
Is deze opbouw een voorbeeld van wat Tarantino het ‘Rashomon-effect’ noemt, dat ook in Jackie Brown is gebruikt?
Ja inderdaad, maar in de film van Kurosawa zien we drie verschillende interpretaties van hetzelfde verhaal. In Seules les bêtes zijn de standpunten die aan bod komen onvolledig, ze overlappen elkaar en spelen zich niet noodzakelijk af in eenzelfde periode. In het derde deel bijvoorbeeld, waar we Evelyne en Marion zien, keren we terug in de tijd. Dat geeft het verhaal een speelser effect en maakt het ingewikkelder dan wanneer elk deel van het verhaal zich zou afspelen in hetzelfde tijdvak.
Het kalkplateau Causse Méjean is een bijzonder ‘cinegenieke’ locatie. Heeft dat meegespeeld in de beslissing om de roman te verfilmen?
Ja, het was zelfs doorslaggevend. Ik was er al twee keer geweest en telkens werd ik omvergeblazen door het filmisch potentieel van de landschappen. Een kalkplateau heeft iets heel bijzonders, het is een uitgestrekt woestijnlandschap, doorgroefd met kloven waardoor het zo’n majestueus karakter krijgt, enkel bereikbaar via kleine weggetjes en scherpe haarspeldbochten. (…) Dit landschap, helemaal ondergesneeuwd, heeft iets heel cinegenieks natuurlijk, maar het vertelt vooral ook veel over de personages.
De personages zijn stuk voor stuk uniek, maar hebben ook iets gemeenschappelijks: de drang om te ontsnappen aan de dagelijkse sleur en een blind verlangen naar het onderwerp van hun begeerte. Is Seules les bêtes een pessimistische prent, of simpelweg een nuchtere kijk op de liefde?
Elk personage streeft een soort ideaalbeeld na. Ze zijn gedreven door het verlangen om lief te hebben en geliefd te worden. Ze gaan actief op zoek. Die queeste kan bij wijlen bizar of zelfs belachelijk lijken, maar ze blijven wel in de liefde geloven. Want dat is hun grootste wens. En het is natuurlijk wreed dat ze zich allemaal vergissen. Maar dat is nu eenmaal een aspect van zwarte komedies, de ironie maakt die donkere kant enerzijds loodzwaar, maar tegelijk krijgt het ook iets vermakelijks.
Was het de bedoeling om de film ook een politieke dimensie mee te geven?
Seules les bêtes is in de eerste plaats een film noir, een mystery thriller zoals ze in Hollywood zouden zeggen. Maar door te draaien in Abidjan, die jongeren met hun verlangen naar rijkdom in beeld te brengen, en ook het isolement te tonen van bepaalde rurale streken in Frankrijk … Als je die twee werelden tegenover elkaar zet, creëer je natuurlijk ook een politieke dimensie. Of je nu op een kalkplateau of in Abidjan leeft, iedereen is op zoek naar hetzelfde, ongeacht de economische verschillen. En ondanks het internet, dat alle individuen op onze planeet zogezegd met elkaar verbindt, krijgt de paradox ‘zo dichtbij en toch zo ver weg’ steeds meer betekenis. De wereld is misschien nog nooit zo klein geweest, en toch wordt de afstand tussen ons steeds groter.
Damien Bonnard is een veel gevraagde artiest uit een lichting veertigers die de laatste jaren sterk aanwezig zijn.
Hij was de logische keuze. Hij straalt een zekere duisternis uit, een soort waanzin ook, die perfect past bij de rol van Joseph. Hij toont op geheel eigen wijze de eenzaamheid van mensen die leven in geïsoleerde, agrarische regio’s. Gebieden waar veel alleenstaanden wonen, zonder liefdesleven. Joseph overstijgt deze emotionele ellende op een nogal onverwachte manier!
Valeria Bruni Tedeschi is minder excentriek dan we van haar gewoon zijn, ze lijkt als het ware aangestoken door het genre van de film …
Ik hou erg van haar als actrice. Ze vertolkt meestal rollen die dicht bij haar eigen persoonlijkheid liggen, en doet dat met brio en veel humor. Voor Seules les bêtes creëerde ik een personage dat verder van haar verwijderd ligt, hardvochtiger waarschijnlijk. Evelyne is altijd in controle, ze wil niet overmeesterd worden door haar gevoelens. Ze heeft waarschijnlijk een breekpunt, maar zoals Valeria zei tijdens de repetities: “Ik hoef dat breekpunt niet te bereiken, want ik draag het in mij en het zal sowieso aan de oppervlakte verschijnen”. En dat is ook exact wat er is gebeurd. Ik vind haar zonder meer sensationeel.
Hoe moeten we de titel ‘Seules les bêtes’ interpreteren?
Goede vraag! Ik hou van de titel omdat hij zoveel mysterieuze schoonheid in zich draagt. Bij elke ontmoeting met Colin, de schrijver van de roman, vergeet ik hem te vragen wat die titel precies betekent voor hem. Er zijn natuurlijk dieren aanwezig in de film, en alleen zij weten wat er precies gebeurd is tijdens die ene stormnacht… In het script filosofeert Cédric, de politieman, over de blik van dieren, hij vraagt zich af wat er in hun hoofden omgaat wanneer ze naar ons kijken: “Zijn ze stom, of hebben ze misschien medelijden met ons?” Misschien moet het gewoon een mysterie blijven, zodat iedereen er zijn eigen interpretatie kan aan geven.
Seules les bêtes, op 1 januari 2020 in de bioscoop.