Ontkennen heeft geen zin. De meeste ondernemers geven de voorkeur aan een jonge kracht, want fris bloed boost het dynamisch imago. Volgens sommigen duidt dit op een gebrek aan revolutionaire ideeën. Maar cijfers over de arbeidsmarkt bewijzen het tegendeel (zie verder*). Oudere werknemers zijn steeds meer een bron van talent die HR-afdelingen graag aanboren. Het voorbeeld van de Angelsaksische en Scandinavische landen, waar oudere werknemers talrijk zijn, inspireert tal van Belgische CEO’s om de 50+’er (of zelfs ouder) aan te werven voor hun teams op de arbeidsmarkt. Daar zijn verschillende redenen voor.
‘Sinds ik mijn bedrijf in 2001 opstartte, nam ik een tiental medewerkers aan’, zegt Denis Frisquet, HR-directeur bij een KMO. ‘Ik erken dat ik vaak voor jong afgestudeerden koos. Al waren de resultaten niet altijd even overtuigend. Akkoord: ze zijn allemaal goed opgeleid en ambitieus. Maar tegelijk zag ik al snel de gebreken van die “jeugdigheid”: weinig of geen teamgeest, jonge wolven die elkaar beconcurreren, een zeker gebrek aan loyaliteit. Meer dan één verliet het bedrijf binnen de twee jaar en zocht een andere horizon op. Wat mij kostbare tijd kostte om de juiste vervangers te vinden. Ik heb daar over nagedacht en ben voor oudere werknemers gaan kiezen. Met het nodige voorbehoud, dat zeker. Maar het resultaat is er. Zij doen hun werk, zorgen voor stabiliteit en hebben een goede wisselwerking met de jongere werknemers. Iedereen lijkt daar zijn draai bij te vinden. Ik als eerste.’
Heel wat voordelen
Dit voorbeeld is ver van uniek. Waarom? ‘Door een oudere werknemer in dienst te nemen, haalt men ook heel wat ervaring binnen die goed is voor het bedrijf en voor de collega’s. Dit proces van overdracht wordt door jonge managers te vaak over het hoofd gezien. Zij schuiven de oudere profielen binnen het organigram van het bedrijf dikwijls te snel aan de kant. Naar mijn mening is dat een grove fout’, zegt bedrijfscoach Louis Dalle. ‘De vooroordelen met betrekking tot oudere werknemers zijn al lang achterhaald. Zoals voor het hoge loon dat gevraagd wordt of de angst om zich aan te passen. Dit zijn stuk voor stuk ideeën die niet overeenkomen met de werkelijkheid. Integendeel: een werknemer die de vijftig is gepasseerd, of het nu een man is of een vrouw, zal flexibeler zijn dan een jongere die bezorgd is om de kinderen, de noodzaak voelt om beter te verdienen om een gezin te kunnen stichten en terughoudend staat tegen het idee om verder van huis te werken. Oudere werknemers voelen zich minder gebonden door al die overwegingen en zijn derhalve meer beschikbaar. En wat de digitale technologie betreft: het is nog altijd een enorme misvatting dat oudere werknemers de digitale hulpmiddelen niet zouden kunnen gebruiken!’
Een oudere werknemer die zich thuis voelt in zijn nieuwe professionele omgeving zal weinig zin hebben om die te verlaten of rond te kijken of het gras elders groener is. In tegenstelling tot een junior wiens professioneel gedrag meer dat van een ‘huurling’ is. Een dergelijk frequent verloop kan het bedrijf in de problemen brengen. Zoals we op de website Jobat konden lezen, ‘ligt de gemiddelde kostprijs om een basiswerknemer aan te werven rond de 15.000 euro’, en nog hoger voor een zeldzaam profiel. Precies daarom is het beter om in te zetten op een oudere werknemer die niet na een jaar zal opstappen.
100% vertrouwen op zachte vaardigheden
Oudere werknemers hebben één grote troefkaart die jonge afgestudeerden niet op tafel kunnen leggen: hun soft skills (of zachte vaardigheden). Lach niet: deze soft skills worden met de dag belangrijker in de ogen van de personeelswervers. Misschien zelfs meer dan pure kennis. Uit de duizenden cv’s die de CEO onder ogen krijgt, zoekt hij de werknemer die zich in de bedrijfscultuur weet te integreren en er zijn kennis en menselijke kwaliteiten kan overbrengen binnen een opgeleid team. Soft skills, ook bekend onder de naam gedragsintelligentie, zijn essentieel in alle klantgerelateerde functies. Welke zachte vaardigheden de werkgevers dan het belangrijkste vinden? Beleefdheid, stiptheid, respect voor hiërarchie en gezelligheid. Stuk voor stuk kwaliteiten die 50-plussers over het algemeen bezitten en hen aantrekkelijker maken dan de jongere generatie die in een opwelling sneller van job verandert.
‘Wanneer ik een profiel van een senior tegenkom en ik de kandidaat leer kennen tijdens een eerste gesprek, waardeer ik dat hij zich niet beter probeert voor te doen dan hij is. Jonge profielen laten zich veel makkelijker leiden door wat ik partijpolitiek noem, met carrièredoelen die zij absoluut willen waarmaken. En dat liefst zo snel mogelijk. Als hun vaardigheden identiek zijn, zal mijn keuze snel gemaakt zijn’, bekent HR-directeur Charles Doris.
Voor veel werknemers draait de aarzeling om een oudere werknemer in dienst te nemen rond één vraag: waarom iemand opleiden die over een jaar of tien met pensioen zal gaan? Nochtans is dat een vraag zonder ernstige grondslag. Door de huidige economische situatie, met een pensioenleeftijd die steeds verder opschuift, wordt een bepaalde activiteit niet noodzakelijk plots stopgezet. Als gevolg van de lage wettelijke pensioenen blijven heel wat gepensioneerden inderdaad langer actief op de arbeidsmarkt, met de mogelijkheid dat hun ervaring wordt doorgegeven aan de jongere mensen in het bedrijf. ‘Oude werknemers hebben een meer algemene visie op de arbeidswereld die wordt gekenmerkt door ervaring en expertise. Zij kunnen ook makkelijker een probleem vanop afstand bekijken en vertonen een grotere loyaliteit’, aldus nog Louis Dalle. Stuk voor stuk factoren die de werkgever dient af te wegen bij het ondertekenen van een contract.
De correcte aanpak in 5 stappen
- Test je vaardigheden
Omscholen als je 50 bent? Een nieuwe baan vinden na een al dan niet gedwongen vertrek? Om jezelf beter te leren kennen en de bedrijven waarmee je contact moet opnemen af te stemmen op je vaardigheden en je wensen, kan een vaardigheidstest interessant zijn. Verschillende onlineplatformen bieden dit aan, zoals de vzw’s Apef en FeBi.
- Bereid je cv voor
‘Laat je niet verleiden om het curriculum vitae uit het begin van je loopbaan op te duikelen en daar snel en in enkele regels je meest recente werkzaamheden aan toe te voegen’, waarschuwt businesscoach Louis Dalle. Beter is alles vanaf nul te herschrijven volgens de moderne cv-modellen. Bij twijfel aan de schrijfvaardigheid biedt het internet heel wat hulp. Zoals de online jobsite Stepstone: een echte aanrader. Je vindt er heel wat voorbeelden met passend commentaar over de plus- en de minpunten. Op die manier maak je een cv dat aansluit op de huidige wensen van de personeelswervers. Of daar een foto bij moet? De meningen lopen uiteen. ‘Persoonlijk raad ik het niet aan, behalve als er specifiek om gevraagd wordt. Een vakantiefoto, een onscherpe of slecht gekadreerde foto, een grijns die niet echt bij jou past, een ID-foto waarop je net uit de gevangenis lijkt te komen, een foto waarop je er tien jaar ouder uitziet… Al deze elementen kunnen in je nadeel spelen. Als je beslist een foto mee te sturen, moet die door een professional worden gemaakt, zodat hij een meerwaarde wordt’, aldus nog Louis Dalle.
- Klaar voor het sollicitatiegesprek?
Heel wat YouTube-kanalen geven nuttige tips over hoe men een sollicitatiegesprek kan voorbereiden bij je eerste stap in een bedrijf. Het kanaal van Yves Gauthier bevat een reeks videocapsules die je wegwijs maken. Welke vragen te stellen, hoe de vragen van de werkgever te beantwoorden, hoe je te kleden en de fouten die je niet mag maken. De belangrijkste twee: zeg nooit iets verkeerd over je werkgever en vertel niet te veel over je persoonlijke situatie. Dit kanaal zit goed in elkaar, laat plaats voor humor en barst van de goede raadgevingen.
- Wees ook online actief
Ook als je niet erg vertrouwd bent met sociale netwerken en websites is je online aanwezigheid een waardevolle troef die de recruiters waarderen. Het is onwaarschijnlijk dat je nog echte jobkansen in kranten zult vinden. Vandaag is het zoekveld online. Met een groot aantal jobsites, waaronder Indeed, Monster en LinkedIn, waar je jouw carrièreoverzicht kunt posten. Sites waar je kunt netwerken en rechtstreeks contact kunt opnemen met CEO’s. Vergeet niet om je profiel continu bij te werken, want daarmee geef je aan dat je alert bent en kort op de bal speelt. Ook hier, let op de foto!
Blogs zijn in de mode bij 50-plussers. Je kan ze dus net zo goed in je cv opnemen, net als je profielen op Instagram, Twitter of Facebook.
- Een geslaagde eerste kennismaking
Tenzij je ergens keihard in de fout gaat, zal de zoektocht naar een job vroeg of laat uitmonden in een kennismakingsgesprek. Dat is een eerste overwinning, maar verre van beslissend. Voor de ‘oudere’ werknemer dreigen nog altijd valkuilen. Met fouten die je op de grote dag beslist moet vermijden, zoals het ontkennen van je leeftijd of die als een handicap zien. Leg het accent op de lange termijn, zodat de recruiter je ziet als een investering. Leg de nadruk op je loyauteit aan het bedrijf. Heb een antwoord klaar op de fameuze vraag: ‘Waar ziet u zichzelf in deze baan over 5 jaar?’ Aan het einde van het gesprek zal je moeten onderhandelen over je loon en moet je de laatste vragen stellen die bewijzen dat je de job echt wilt. Aarzel niet om dat luidop te verkondigen, want het is het ultieme bewijs van uw dynamiek.’
Nuttige websites:
stepstone.be/carriere-tips/voorbeelden-cv/
youtube.com/watch?v=v6UHdqrRVCs
(*) Na twee jaar Covid, en de economische vertraging die ermee gepaard ging, kondigen de cijfers op de website statbel.fgov.be een verbetering aan. In 2021 zal de arbeidsparticipatie van vrouwen tussen 20 en 64 jaar inderdaad 66,8% bedragen (tegen 56% in 2000). Algemener: in 2021 bedroeg de arbeidsparticipatie van werknemers tussen 55 en 64 jaar 54,5% tegen 26,3% in 2000. Positieve cijfers dienen bevestigd voor 2022 en daarna.