Veranderingen in de omgeving, het gezin, de dagelijkse routine, vreemde geuren, schelle geluiden, de afwezigheid van sommige gezinsleden of de geboorte van een kind: voor heel wat honden zijn dit stresssituaties. Maar hoe weet u dat uw hond daar gevoelig voor is en zo ja, hoe helpt u hem?

Door Patricia Massange 

Stress zijn de psychologische en lichamelijke veranderingen die de hond ervaart wanneer hij met een potentieel gevaar geconfronteerd wordt. Zijn hart gaat sneller slaan, zijn pupillen vernauwen, zijn haar gaat rechtop staan… Het dier maakt zich met andere woorden klaar om te vechten… of te vluchten.

Tekenen van stress

Steeds meer eigenaars zijn bezorgd over het welzijn van hun huisdier. En bij de hond uit stress zich verschillend al naargelang hun persoonlijkheid en de onderliggende oorzaak van stress. Zoals ons bevestigd wordt door Hilde Quisquater, specialist hondengedrag bij VetSelect, een antistresscentrum voor honden: ‘Heel wat tekenen maken duidelijk dat een hond gestrest is. De belangrijkste? Overdadig ademen bij normale temperaturen, een vreemde houding van de staart (draagt die tussen de achterpoten), onophoudelijk blaffen, ongewoon krabben of likken (wat tot roodheid van de huid of aan de uiteinden van de poten kan leiden), speekselvloed, nagelbijten, beven, minder eetlust, dingen stukmaken in zijn omgeving. Nog vervelender zijn natuurlijk grommen en agressief gedrag. Ook dat kunnen verdedigingsmechanismen zijn ten opzichte van stress.’

Sommige van deze symptomen kunnen ook bij ziekte opduiken. Een juiste diagnose dringt zich dan ook op. Het is dus aanbevolen om snel een dierenarts op te zoeken teneinde mogelijke gezondheidsproblemen uit te sluiten.

Oorzaken van stress

Deze kunnen talrijk zijn en uiteenlopend:

• De hond kan bang zijn wanneer hij niet geleerd heeft om op een juiste manier dingen los te laten, zoals bijvoorbeeld wanneer hij zijn baasje ziet vertrekken waaraan hij ontzettend gehecht is. Hij verliest hierdoor zijn ijkpunten en zal zeer zenuwachtig worden wanneer hij voelt dat iemand weggaat, hij naar een pension wordt gebracht, of elders;
• Dit kan ook gebeuren wanneer er veranderingen opduiken in zijn directe omgeving, zoals de geboorte van een kindje, de introductie van een ander huisdier, de afwezigheid of het overlijden van een persoon. Of een verhuizing;
• Nog andere factoren kunnen een rol spelen, zoals ontwenningsverschijnselen bij honden die zijn grootgebracht met weinig contact met de buitenwereld en plots in een stad belanden met veel mensen. Zij zijn als het ware verlamd door de angst;
• Simpele fobieën of angsten tegenover bepaalde identificeerbare triggers kunnen ook voor stress zorgen: geweerschoten, rotjes, vuurwerk of onweer.

Omdat elke hond verschilt qua karakter en gedrag zullen sommige honden die angstig zijn van aard sneller in paniek slaan. De kleinste verandering in hun gewoonten is al voldoende. Er dient dus nog aandachtiger gelet op de kleine veranderingen in het dagelijkse leven en zij dienen daar zo goed mogelijk op voorbereid.

Hulp van buitenaf

Indien u bij uw hond een aantal van deze symptomen herkent, dan is een bezoek aan de dierenarts het eerste wat u moet doen om ziekteproblemen uit te sluiten. Als uw hond kerngezond is, ligt de basis wellicht in een gedragsstoornis. ‘In eerste instantie is het interessant om een hondengedragstherapeut te raadplegen die de stressfactoren bij de hond kan detecteren en de eigenaar bepaalde manieren kan aanreiken om het gedrag van zijn hond helpen verbeteren’, aldus Hilde Quisquater. ‘Indien dit weinig resultaat oplevert, kan de stress ook een fysiologische oorzaak hebben en dringt een bezoek aan de dierenarts zich op. In geval van stress en dit ongeacht de oorzaak, zal er een fysiologische dysfunctie ontstaan, zoals bijvoorbeeld een overactiviteit van de bijnieren met een te grote productie van het hormoon cortisol tot gevolg; de hond zal zijn voorraad magnesium heel snel opgebruiken. Deze combinatie van factoren heeft een zeer nadelige invloed op de algemene gezondheid van het dier dat het steeds moeilijker zal krijgen om niet te stressen! Het is dus dan ook zeer belangrijk dat de hond de juiste supplementen krijgt toegediend om dit proces te stoppen dat nadelig is voor zijn gezondheid.’

Om het dier te helpen zich zo goed mogelijk in het gezinsleven te integreren en zijn stress te overwinnen, ‘dient men heel wat beweging, spelletjes en stevige wandelingen in verschillende soorten omgevingen te voorzien. En dient men vooral niet bang te zijn om hondenclubs te bezoeken waar hij in contact komt met zijn soortgenoten’, aldus nog Hilde Quisquater.

Jong geleerd …

Om zijn huisdier zo goed mogelijk voor te bereiden, dient men hem dus ‘op een zo jong mogelijke leeftijd te laten kennismaken met een maximaal aantal dingen, een veelvoud van verschillende omgevingen, vervoer… Hem socialiseren met andere dieren (kat, paarden…) en mensen (wandelaars, joggers, fietsers…). Hilde Quisquater dringt aan op het belang om de hond ‘op een positieve manier op te voeden. Je mag er hem op wijzen dat hij iets gedaan heeft wat niet hoort, maar doe het altijd op een correcte manier. Ook de puppy heeft een eigen plekje nodig waar hij helemaal tot rust kan komen.’

Wie een hond in huis haalt, doet een grote investering. Het is dan ook belangrijk dat uw gewoonten zo goed mogelijk aansluiten bij die van uw nieuwe huisdier. Teneinde stressproblemen in het gezin rond de hond te voorkomen, mag men dus niet vergeten dat deze laatste een stabiel en evenwichtig levenskader nodig heeft. Hij moet luisteren alsof hij deel zou uitmaken van een roedel (wat het huisgezin voor hem is). Deze gedachte moet men altijd voorop blijven stellen zodat men de hond in die optiek opvoedt en er een evenwichtige hond van maakt die zich aan elke situatie aanpast.