Vergrijzing in België
We kunnen wel van vergrijzing spreken in België: volgens demografische vooruitzichten van het Federaal Planbureau is het aandeel Belgische 65-plussers in 2016 17% van de bevolking. In 2060 zal dit aandeel naar schatting stijgen tot 25%. De leeftijdsgroep van 80-plussers bedroeg in 2016 4,8% van de bevolking, maar zal tegen 2060 naar schatting maar liefst stijgen tot 9,1%. Dat komt neer op ongeveer 1,2 miljoen 80+ Belgen in 2060.
Langer thuis wonen
Wanneer je ongeveer deze leeftijd hebt bereikt (dit proces verloopt bij iedereen anders) kun je in plaats van naar een bejaardentehuis of een verpleeghuis voor langdurige zorg te gaan, er wellicht ook voor kiezen om thuis te blijven wonen. Veel mensen geven de voorkeur aan thuis ouder worden omdat ze dan hun leven beter kunnen beheren en in contact kunnen blijven met hun dierbaren. Het kan ook simpelweg te duur zijn om naar een woonzorgcentrum te verhuizen – al zijn er gelukkig instanties die hierbij kunnen helpen.
Maar uiteraard is er nog de situatie waarin ouderen met lichamelijke aandoeningen of cognitieve stoornissen toch echt baat hebben bij een meer ondersteunende omgeving, zoals een woonzorgcentrum, als hun huis niet meer aan de behoeften voldoet of een veiligheidsrisico wordt.
Manieren om ouder te worden in eigen omgeving
Allereerst is het essentieel om te weten dat thuis ouder worden gepaard gaat met zorgen over beweging, veiligheid, gezondheid, sociale steun en welzijn, waardoor iedereen die zelfstandig wil wonen zijn beslissing zorgvuldig moet overwegen. Vaak is het daarbij nodig om het huis aan te passen en diensten moeten plannen zoals huishoudelijke hulp, het bezorgen van maaltijden en het doen van de was. En als je een chronische gezondheidstoestand hebt, bespreek dit dan met je arts voor passende medische hulp.
1. Breng de nodige gezondheidszorg in kaart
Leeftijdsgebonden aandoeningen zoals gehoor- en gezichtsverlies, slaapproblemen, bot- en spierverlies, diabetes, hoge bloeddruk en andere fysieke en mentale problemen, kunnen het thuis wonen moeilijker maken. Maar technologie kan helpen. Draagbare apparaten die hartslag, lichaamstemperatuur, zuurstofgehalte in het bloed, slaap, bloeddruk en meer controleren, kunnen helpen de gezondheid beter te beheren en zelfs aangeven wanneer je medische hulp nodig hebt. Sommige draagbare apparaten kunnen zelfs een harde val op de grond detecteren en automatisch contact opnemen met hulpdiensten. Medicatieherinneringen kunnen helpen herinneren medicijnen en supplementen in te nemen of zelfs water te drinken.
Naast technologie is het wellicht essentieel om persoonlijke ondersteuning te krijgen van zorgverleners die regelmatig langskomen om je te controleren.
2. Schakel huishoudelijke hulp in
Het is goed om een bedrijf in te schakelen dat huishoudelijke diensten aanbiedt. Zoals de algemene schoonmaak, het verschonen van beddengoed en kleding, het doen van boodschappen en bijvoorbeeld het bereiden van maaltijden. Koken is namelijk een van de grootste risicofactoren voor brand: vooral kledingbrand komt veel voor, doordat (loshangende) kleding vaak van snel ontvlambare stoffen zoals polyester is gemaakt.
3. Plan gezelschap
Regelmatig gezelschap kan je emotionele en sociale behoeften ondersteunen als je ouder wordt. Dat kan persoonlijk, door een paar keer in de week af te spreken met iemand en door vieringen thuis te organiseren (Pasen, Driekoningen, je verjaardag), of via virtuele kanalen, zoals Zoom en WhatsApp. En niet te vergeten: een huisdier, zoals een hond of kat, kan je gezelschap houden.
4. Doe fysieke en sociale activiteiten
Probeer bewust fysieke en sociale activiteiten te ondernemen om gezond en actief ouder worden te ondersteunen. Maak regelmatig een wandeling, speel met je huisdier of sluit je aan bij een club, zoals een dans- of boekenclub. Vrijwilligerswerk is ook zeker een goed idee!
5. Regel een vervoersdienst
Wordt zelf rijden lastig, dan kun je overwegen om je in te schrijven voor senioren vervoersdienst om je van A naar B te brengen.
6. Regel je bankzaken
Het doen van je bankzaken kan lastig worden aangezien internetontwikkeling in een razend tempo gaat. Vaak helpen banken ouderen om wegwijs te worden in het internetbankieren. Indien je hier interesse in hebt, kun je het best contact opnemen met je bank voor hulp. Wanneer je merkt dat dit niet voldoende is, schakel dan hulp in binnen je kring. Doe dit zeker, want het is belangrijk om dit op orde te hebben – hoe vervelend dit ook is.
7. Pas je huis aan
Veiligheid is heel belangrijk. Overweeg om te investeren in toegankelijkheidsvriendelijke artikelen, zoals antislip badkuipen, steungrepen, douchestoelen, verstelbare bedden, toiletverhogers en meer. Kijk ook met hulp van een regionaal dienstencentrum naar de huisstructuur en renoveer waar dat nodig is. Ook belangrijk: schakel apparaten in om tijdig brand te kunnen detecteren. Wanneer je ouder wordt, neemt ook de reactietijd af. De verminderde mobiliteit in combinatie met een verminderde reactietijd zorgen voor zeer gevaarlijke situaties in geval van een (woning)brand.
Tot slot: vraag vooral hulp. Er bestaan in België heel wat diensten waar we in onze gouden jaren gebruik van kunnen maken die nuttig zijn om langer zelfstandig thuis te blijven wonen. Met uw vragen en klachten over voorzieningen voor ouderenzorg kun je terecht bij de Woonzorglijn. Het is net door dit soort hulp dat thuis ouder worden mogelijk is, met name voor minder vitale ouderen.
De leukste berichten van Fifty & Me in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.
Beeld © Shutterstock