De gezondheidsvoordelen van seks zijn talrijk: het zou stress, depressie, veroudering en kanker tegengaan, maar ook het immuunsysteem en het intellectuele vermogen versterken. Nu ligt de nadruk op de effecten van frequente seks op het hart en de cardiovasculaire gezondheid. Veel studies hebben namelijk aangetoond dat seks goed is voor het hart en de cardiovasculaire gezondheid, maar geldt dat voor iedereen – ongeacht leeftijd, geslacht, gezondheidstoestand en de frequentie van de geslachtsgemeenschap?
Lichte tot matige lichaamsbeweging
Eerst en vooral moeten we begrijpen waarom seks goed is voor de gezondheid. De verklaring is vrij eenvoudig: het is een fysieke activiteit die spieren en gewrichten mobiliseert, hormonen doet schommelen en ook emotioneel en relationeel welzijn kan brengen dat bevorderlijk is voor de gezondheid. De fysieke inspanning van seks wordt in klinische studies beschreven als licht tot matig en vergeleken met ‘twee trappen oplopen of snelwandelen’. Ook voor oudere mensen wordt seks aanbevolen. Het kan het verwijdingsvermogen van de bloedvaten en de functie van de vaatwand verbeteren, maar ook efficiënt zuurstof leveren aan de spieren en zo de cardiovasculaire gezondheid ten goede komen. De balans lijkt dus zeer positief!
De voordelen voor mensen met een voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten worden echter genuanceerd, want zij moeten voorzichtig blijven. Dit geldt des te meer in het licht van een studie die in 2016 werd gepubliceerd in het Journal of Health and Social Behavior. In ‘Is Sex Good for Your Health? A National Study on Partnered Sexuality and Cardiovascular Risk among Older Men and Women’ keken onderzoekers Hui Liu, Linda Waite, Shannon Shen en Donna Wang naar de correlaties tussen de seksualiteit van oudere koppels en verschillende cardiovasculaire risico’s – zoals problemen met hypertensie, hartslag of een verhoogd C-reactief proteïne, dat een marker is van een systemische ontsteking en een goede voorspeller van hart- en vaatziekten. Ze analyseerden ook het verband tussen seksualiteit en zelfgerapporteerde cardiovasculaire problemen in het verleden. Voor hun onderzoek doken de onderzoekers in de gegevens van de nationale studie ‘National Social Life, Health and Aging Project‘ (NSHAP) om de profielen van 2.204 personen tussen 57 en 84 jaar oud te analyseren.
Oudere mannen zijn seksueel actiever dan vrouwen
De eerste bevinding houdt verband met frequentie en plezier: oudere mannen zeggen vaker seksueel actief te zijn dan vrouwen. Zo’n 20% tot 25% zegt het voorbije jaar één keer per week of meer seks te hebben gehad, terwijl 11%van de vrouwen hetzelfde zegt. Bovendien zeggen meer mannen dan vrouwen dat ze zowel fysiek als emotioneel van seks genieten. Tussen 33% en 36% van de mannen vindt seks erg leuk, tegenover 17%-23% van de vrouwen.
De verschillen in frequentie en waardering zijn verwonderlijk, maar hoe zijn ze te verklaren? In de eerste plaats is het belangrijk om in gedachten te houden dat het gaat om persoonlijke verklaringen, die niet verifieerbaar zijn. Het is mogelijk dat mannen meer gevallen van seks hebben gerapporteerd dan er in werkelijkheid waren. Net zoals vrouwen hun seksuele activiteiten misschien ondergerapporteerd hebben. Dit zou logisch zijn als we kijken naar wat de maatschappij mannen en vrouwen oplegt inzake seksualiteit. Voor mannen gaat het om een krachtige seksualiteit die eigen is aan de biologie en op genot gericht is. Voor hen is seks dus een bevestiging van hun identiteit; het bewijs van hun mannelijkheid. Aan vrouwen schrijft de maatschappij een afgemeten en beperkte seksualiteit toe die verbonden is met het emotionele en relationele.
Oudere mannen verzwakken door veel seks
De tweede conclusie van de studie is echter zorgwekkender, want veel seks kan schadelijk zijn voor oudere mannen. Mannen die één keer per week of meer seks hebben, hebben meer kans op cardiovasculaire problemen zoals een hartaanval, hartfalen en een beroerte in de vijf daaropvolgende jaren. Ze hebben zelfs bijna twee keer zoveel kans op hart- en vaatziekten als seksueel niet-actieve oudere mannen, die een jaar geen seks hebben gehad. Mannen die weinig seks hebben – d.w.z. één, twee of drie keer per maand -, lopen geen verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Ze beperken zelfs hun risico. Te vaak seks hebben of extreem veel fysiek en emotioneel genot zou dus een risicofactor kunnen zijn voor cardiovasculaire aandoeningen op termijn.
Anderzijds is frequente seks geen probleem voor oudere vrouwen. Integendeel: seks lijkt hen zelfs te beschermen door hun cardiovasculaire gezondheid te stimuleren en het risico op hypertensie te verminderen!
Hoe we deze resultaten moeten begrijpen? Ze zijn verrassend als je bedenkt dat seks wordt omschreven als een lichte vorm van lichaamsbeweging. De auteurs van de studie verklaren hun bevindingen door de omvang en representativiteit van hun steekproef, die de gehele Amerikaanse bevolking omvat – inclusief mensen die veel ouder zijn dan in eerdere studies. Het is bekend dat de risico’s in verband met een hoge seksuele frequentie op oudere leeftijd toenemen als gevolg van de fysiologische veranderingen van het verouderingsproces. De auteurs leggen ook uit dat hun studie geen verband legt tussen de gezondheidstoestand van mensen en hun seksualiteit.
Een andere verklaring heeft te maken met de sociale druk op seks. Waarschijnlijk leiden de aan mannen opgelegde seksuele voorschriften en de sociale normen van mannelijkheid tot prestatieangst en emotionele stress. Dit kan ertoe leiden dat mannen vaak seks hebben, zelfs als ze lijden aan gezondheidsproblemen en seksuele problemen. Het is bekend dat de mannelijke seksuele prestaties en het vermogen om een orgasme te bereiken worden beïnvloed door de leeftijd en dat seksuele stoornissen vaak voorkomen op oudere leeftijd. Seks willen hebben zoals op je twintigste, terwijl je lichaam niet meer dezelfde capaciteit heeft, kan uitputtend zijn en meer stress veroorzaken op het cardiovasculaire systeem.
Geen paniek, maar bedenk dat seksualiteit niet draait om prestaties en frequentie. Als je niet voor je gezondheid zorgt en veel zit, kun je niet meer vrijen zoals vroeger. Naarmate de jaren verstrijken, moet je andere sensuele en seksuele kwaliteiten ontwikkelen en wat erotische creativiteit tonen. Vergeet ook niet een arts te raadplegen voor advies.
De leukste berichten van Fifty & Me in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.
Beeld © Shutterstock