Het is een mooie morgen, en je zit met het hele gezin aan het ontbijt. Alles is fijn, en dan opeens komt het nieuws dat inslaat als een bom. Je kind heeft besloten op eigen benen te gaan staan en ergens anders te gaan wonen. Natuurlijk wist je dat dat ooit zou gebeuren. Maar opeens heb je heel veel tijd over. Voor wie en voor wat?. Geen wonder dat je uit je evenwicht raakt… Hieronder vertellen we wat je kan doen tegen het legenestsyndroom zodra je kinderen uit huis zijn.
Een moeilijke levensfase
Als een kind vertrekt, krijgen veel ouders te kampen met wat de specialisten het legenestsyndroom noemen. Het zou volgens de beschikbare cijfers bij 35% van de moeders optreden. Het gaat om een diepe, aanhoudende pijn, die gepaard gaat met een gevoel van leegte en nutteloosheid. Natuurlijk is het niet altijd makkelijk om met opgroeiende kinderen samen te wonen, maar ze brengen wel leven in de brouwerij, ze nodigen vrienden uit, ze spelen muziek die weergalmt door het hele huis, en ze houden je op de hoogte van de laatste trends. Op de sociale netwerken lees je heel wat getuigenissen van moeders die het gevoel hebben dat ze opeens met lege handen staan. Marie (56) vertelt: “Toen mijn dochter op haar 18de het huis uitging, voelde ik me in stukken gescheurd. Een deel van mijn hart was uit mijn lichaam gerukt. Het heeft heel lang geduurd voor de wond genezen was, ondanks het feit dat mijn zoon nog altijd thuis woont.” Het vertrek van een kind kan een emotionele schok zijn waar anderen vaak weinig begrip voor hebben.
Wat zijn de symptomen?
Over postnatale depressie is al veel gesproken en gelezen, maar de blues na het vertrek van een kind kunnen even heftig zijn. Het verschijnsel wordt al sinds de jaren 70 in de Verenigde Staten bestudeerd, waar het dus de naam legenestsyndroom kreeg. In ‘Het Lege Nest’ tekent Peter de Wit op ontroerende wijze de gevoelens van een vader na het vertrek van de kinderen, en klinisch psychologe Béatrice Copper-Royer verklaart in ‘Le Jour où les Enfants s’en vont’: “Het vertrek van een kind is een moment van afstaan. En dat is een van de moeilijkste dingen in ons leven als volwassene.”
Volgens de gegevens van Eurostat verlaten jongeren in België het ouderlijk huis op de gemiddelde leeftijd van 23 jaar. In Zuid-Europese landen blijven de kinderen tot hun dertigste thuis wonen. Dat heeft onder andere te maken met economische problemen.
Tot de symptomen die verbonden zijn aan het legenestsyndroom behoren onder andere een constant onbehagen, humeurschommelingen, een gevoel van nutteloosheid… Deze gevoelens worden nog versterkt door de menopauze, een levensfase die ook al niet gemakkelijk is voor een vrouw. Het hangt van de ernst van de symptomen af of een doktersbezoek aangewezen is. Overal in het land kan je terecht bij een instelling voor gezinsplanning. De lijst van adressen vind je op www.belgium.be
Hoe kom je het gemis zo goed mogelijk te boven?
Het ligt voor de hand, maar het legenestsyndroom is minder zwaar bij mensen die een goed sociaal leven en een goede relatie hebben, met een gezonde balans tussen werk en actieve vrijetijdsbesteding. Ook mensen die zich voorbereid hebben op het vertrek van hun kind door een apart leven op te bouwen toen het kind nog thuis woonde, hebben minder last. Je voorbereiden is dus het beste devies bij het naderend vertrek van een jong volwassene.
Volgens de psychologen duurt die moeilijke periode ongeveer 15 maanden. Een soort rouw om wat voorbij is die je moet aanvaarden en verwerken. Trek je niets aan van wat anderen zeggen, maar geef je ook niet over aan eindeloze klaagzangen tegenover je vrienden of op je werk. Dat helpt namelijk niet. Tenslotte is het vertrek van een kind een normaal fenomeen in de evolutie. Maar dat wil ook niet zeggen dat je helemaal niet over je gevoelens moet praten. Open je hart om de negatieve gevoelens beter te kunnen kwijtraken. Praat met je partner of je familie of houd een dagboek bij.
Vul de lege momenten met dingen die je gedachten kunnen verzetten. Blijf niet in de bubbel van eenzaamheid zitten die door het vertrek van je kind ontstaan is. Concentreer je weer op jezelf en je omgeving. Spreek af met vrienden, ga uit, doe aan sport. En wie weet, kan je je carrière een nieuwe boost geven nu je minder verantwoordelijkheid als moeder hebt?
Wat doet het met je als koppel?
Als een kind vertrokken is, kan dat spanning in je relatie met zich meebrengen, en in het ergste geval kan het op een scheiding uitlopen. Dat kan gebeuren als een relatie al niet zo goed zat en je eigenlijk bij elkaar bleef voor de kinderen. Als die het huis uit zijn, blijft er weinig reden over om niet uit elkaar te gaan. De moeder, die niet langer de verantwoordelijkheid hoeft te dragen, kan kiezen voor een nieuwe toekomst alleen. Om nieuwe projecten aan te pakken voor het te laat is. Volgens de cijfers en informatie op de site Statbel zijn het in de meeste gevallen de vrouwen die de scheiding aanvragen, op een gemiddelde leeftijd van 46,7 jaar.
Maar het vertrek van een kind kan ook gezien worden als een kans om de band tussen twee partners weer sterker te maken. Neem tijd voor jezelf en voor je partner, en stippel een nieuwe weg samen uit. Je hebt nu meer tijd voor elkaar, zonder rekening te moeten houden met de kinderen. Geniet van de nieuwe vrijheid. Ontdek weer hoe het is om minnaars te zijn, en plan sexy avondjes. Of ga op een nieuwe huwelijksreis.
Je kind het huis uit: blijf positief
Probeer jezelf op te vrolijken door elke dag te bedenken hoeveel meer tijd je hebt nu de kinderen het huis uit zijn. Dat wil zeggen dat je meer aandacht kunt besteden aan jezelf en aan je partner, en minder beperkt bent in wat je doet. En het is natuurlijk ook geen afscheid, gewoon een tot ziens. Dus doe net als je kinderen, en geniet van je nieuwe vrijheid. Mateloos. Het leven begint immers bij de vijftig. Het vertrek van een kind heeft ook allerlei positieve kanten. Je kunt zijn kamer verhuren, of er een hobbykamer van maken. De koelkast wordt niet meer op elk uur van de dag geplunderd, en je hoeft niet langer taxichauffeur te spelen of een waterrekening te betalen waarvan je zou denken dat je een Olympisch zwembad in de tuin hebt. En dankzij de nieuwe technologie kan je er zeker van zijn dat je altijd in contact kunt blijven met je kind, of hij nu in een naburige stad woont of in Zuid-Amerika. Als je niet laat merken hoe moeilijk je het hebt wanneer je kind zijn vleugels wil uitslaan, betekent dat voor hem dat je vertrouwen in hem hebt. Daar zal hij je dankbaar voor zijn, en dat verstrekt de band weer. En hij weet dat hij altijd welkom is bij jou.
De leukste berichten van Fifty & Me in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.
Beeld © Shutterstock